»Μια αποκαλυπτικη παραλληλια

Του Αλεξη Παπαχελα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«Το καλύτερο που μπορούν να παράξουν τα δύο μεγάλα κόμματα σήμερα, ενώ η χώρα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη οικονομική και περιβαλλοντική κρίση εδώ και έναν αιώνα, είναι πολύ κατώτερο των περιστάσεων... Και αυτό θα ήταν αρκετό για μια περίοδο ρουτίνας, αλλά δεν βρισκόμαστε σε τέτοια φάση. Πρέπει να σταματήσουμε να περιμένουμε τον Σούπερμαν και να αρχίσουμε να δημιουργούμε μια σουπερσυναίνεση για τα εξαιρετικά δύσκολα πράγματα που..

πρέπει να κάνουμε από εδώ και εμπρός». Συζήτηση αθηναϊκής παρέας για την πολιτική κατάσταση σήμερα και τα αδιέξοδα της χώρας; Οχι ακριβώς. Πρόκειται για απόσπασμα από άρθρο του γνωστού αρθρογράφου των «Νιου Γιορκ Τάιμς» Τομ Φρίντμαν, ο οποίος περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα την αδράνεια και στασιμότητα της σημερινής αμερικανικής δημοκρατίας, ενώ αναρωτιέται κατά πόσον χρειάζεται ένα τρίτο κόμμα, μια νέα πολιτική δύναμη.

Ο Φρίντμαν συνεχίζει: «Πρέπει να σπάσουμε το μονοπώλιο των δύο κομμάτων... και να μιλήσουμε για την ανάγκη εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης χωρίς να μας προβληματίζει αν θα προσβληθούν τα συνδικάτα, για αλλαγές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα χωρίς να μας νοιάζει αν θα σταματήσει η πολιτική χρηματοδότηση από τη Γουόλ Στριτ, για μειώσεις στη φορολογία ώστε να ενισχυθούν οι επενδύσεις χωρίς να ενδιαφέρει αν θα στενοχωρηθεί η άκρα Αριστερά» κ.λπ. κ.λπ.

Η Ελλάδα σίγουρα δεν είναι Αμερική και γι’ αυτό οι συγκρίσεις μπορεί να είναι επιφανειακές. Είναι, όμως, προφανές πως πολλές δυτικές, καπιταλιστικές δημοκρατίες αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρές κρίσεις που κρύβουν ομοιότητες. Ο ρόλος του χρήματος στην πολιτική που έχει γίνει ακριβό σπορ, η θεσμοθέτηση των λόμπις που εκφράζουν ισχυρά συμφέροντα, ο ρόλος των συνδικάτων και ο φόβος του πολιτικού κόστους μεταμορφώνονται σ’ έναν ιό που παραλύει το σύστημα και καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την επίλυση των μεγάλων και πολλές φορές επειγόντων προβλημάτων. Το ενδιαφέρον είναι πως απέναντί τους οι δυτικές δημοκρατίες έχουν είτε χώρες όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται με τη μέθοδο του... fast track (Κίνα) είτε πάλι χώρες όπου η σημασία της ανάπτυξης υπερισχύει όλων των υπολοίπων παραγόντων (Ινδία).

Διαβάζοντας τον Φρίντμαν μου έκανε πάντως εντύπωση και η ανάλυση του Λάρι Ντάιμοντ, ενός από τους γνωστότερους πολιτικούς επιστήμονες της Αμερικής, που επίσης θα μπορούσε να αναφέρεται στην περίπτωση της Ελλάδας: «Εχουμε βασικά δύο χρεοκοπημένα κόμματα, τα οποία χρεοκοπούν τη χώρα. Το δικομματικό σύστημα δεν έχει τη γενναιότητα, την εντιμότητα και τη δημιουργικότητα να αντιμετωπίσει τα προβλήματά μας... Δεν μπορούν, δυστυχώς, να σκεφθούν τι είναι καλό για τη χώρα και τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά της, γιατί και τα δύο κόμματα είναι παγιδευμένα σε μια κοντόφθαλμη αντίληψη, όπου η ζημιά του άλλου είναι δικό τους κέρδος».

Υστερα από αυτήν τη φράση δεν νιώθω τουλάχιστον ότι είμαστε μόνοι μας όταν συζητάμε τα αδιέξοδα της χώρας μας και πως υπάρχουν άλλες δημοκρατίες και πολύ πιο δυναμικές οικονομίες που αναζητούν λύσεις στα ίδια δύσκολα προβλήματα. Συγκρατώ, πάντως, περισσότερο απ’ όλα, τη διαπίστωση ότι αυτό που χρειαζόμαστε περισσότερο δεν είναι ένας Σούπερμαν αλλά μια σουπερσυναίνεση γύρω από τα θεμελιώδη πράγματα που πρέπει να αλλάξουν άμεσα σε αυτήν τη χώρα.