»Βουλη ή συντεχνια;

Ι. Κ. Πρετεντέρης Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2010 ΒΗΜΑ

Πολλές φορές αναρωτιέμαι: Τι είναι τέλος πάντων οι βουλευτές;Ανιδιοτελείς αντιπρόσωποι του έθνους ή επαγγελματική συντεχνία που αποσκοπεί κυρίως στην αναπαραγωγή της; Και ομολογώ ότι δεν έχω καταφέρει να καταλήξω σε ασφαλές συμπέρασμα.

Τελευταίο παράδειγμα; Οι αντιδράσεις βουλευτών στο νέο σχέδιο για τη διοικητική διάρθρωση της χώρας. Για το σχέδιο μπορεί να έχει κανείς όποια άποψη θέλει. Αλλά αυτοί αντιδρούν όχι επειδή, ας πούμε, είναι πολύ... δύσχρηστο ή ελάχιστα λειτουργικό αλλά επειδή καθιστά πανίσχυρο τοπικά τον αιρετό περιφερειάρχη. Και εννοούν, φυσικά, ότι τον καθιστά πανίσχυρο έναντι των ιδίων.

Και λοιπόν; θα ρωτήσω. Από πότε μέτρο των πραγμάτων είναι η τοπική επιρροή του βουλευτή; Από πότε η διοικητική διάρθρωση της χώρας ή η αυτοδιοίκηση ή το εκλογικό σύστημα θα πρέπει να καθορίζονται ανάλογα με το τι διευκολύνει την επανεκλογή εκείνων που καλούνται να τα νομοθετήσουν; Και από πότε το ατομικό συμφέρον αυτών που νομοθετούν υπέρκειται του δημοσίου συμφέροντος, όπως το κρίνει η εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία ως πολιτικό σώμα;

Θα θυμίσω ότι το 2000 είχε τεθεί θέμα διαμελισμού της Β΄ Αθηνών σε τέσσερις μικρότερες περιφέρειες. Το αυτονόητο, δηλαδή. Τότε εκδηλώθηκε εξέγερση των βουλευτών της συγκεκριμένης περιφέρειας, οι οποίοι, συνεπικουρούμενοι και από τον Πρόεδρο της Βουλής, απέτρεψαν ένα μέτρο στοιχειώδους πολιτικής ευρυθμίας. Η λογική τους ήταν πως, «αφού εμείς βγαίνουμε με τα πράγματα όπως έχουν, δεν υπάρχει κανένας λόγος τα πράγματα να αλλάξουν».

Θα θυμίσω επίσης ότι η μοναδική διάταξη που πέρασε στην τελευταία συνταγματική αναθεώρηση ήταν η κατάργηση του επαγγελματικού ασυμβίβαστου των βουλευτών, για την οποία υπήρξε διακομματική συμφωνία.

Και θα σημειώσω ότι ακόμη και οι ενστάσεις που διατυπώνονται εναντίον ενός εκλογικού συστήματος «γερμανικού τύπου» δεν αφορούν την αντιπροσωπευτικότητα ή τη δημοκρατικότητά του αλλά σχεδόν αποκλειστικά τον τρόπο που θα επιλέγονται οι βουλευτές.

Θα έχουμε ή δεν θα έχουμε βουλευτές δύο ταχυτήτων; Ποιοι θα βγαίνουν με σταυρό και ποιοι χωρίς; Οσοι κατεβαίνουν με σταυρό θα μπορούν να είναι και στη λίστα; Πώς θα υποδεικνύονται αυτοί που θα είναι στη λίστα; Με ποια σειρά; Και ποιους θα στέλνουν στις μονοεδρικές; Με ποια κριτήρια; Το νταραβέρι, δηλαδή, δεν αφορά την ουσία της πολιτικής, όπως προκύπτει από μια μεταβολή των δεδομένων της εκλογικής διαδικασίας, αλλά την ευκολότερη επανεκλογή εκείνων που θα κληθούν να ψηφίσουν τη νέα διαδικασία. Και γι΄ αυτό στο ερώτημα «Βουλή ή συντεχνία» η απάντηση δεν είναι καθόλου απλή.