Του Πασχου Mανδραβελη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Χρόνια τώρα κυριαρχεί ένα ερώτημα στις πολιτικές συζητήσεις. Γιατί σήμερα δεν υπάρχει ένας Σαρλ Ντε Γκωλ, ένας Χέλμουτ Κολ, ένας Κωνσταντίνος Καραμανλής ή ένας Ζακ Ντελόρ; Γιατί το πολιτικό σύστημα ή ακόμη και οι κοινωνίες δεν παράγουν μεγάλους ηγέτες όπως παλιά;
Κατ’ αρχάς, αν διευρύνουμε λιγάκι τη συζήτηση, θα...
διαπιστώσουμε ότι τίποτε δεν παράγεται «όπως παλιά». Ούτε καν οι ντομάτες δεν είναι «τόσο νόστιμες όπως παλιά». Τα αυτοκίνητα «δεν είναι τόσο γερά όσο παλιά»· «οι άνθρωποι δεν είναι τόσο τίμιοι όπως παλιά»· «τα παιδιά δεν μορφώνονται τόσο καλά, όσο παλιά»· γενικώς «η ζωή δεν είναι τόσο καλή όσο παλιά».
Κατ’ αρχάς, υπάρχει η πατίνα του χρόνου που εξιδανικεύει το παρελθόν και μεγεθύνει τα προβλήματα του παρόντος. Είναι πολλοί εκείνοι που νοσταλγούν τη ζωή στις πόλεις πριν από πενήντα χρόνια –όπου «όλα ήταν πιο ανθρώπινα»– αλλά έχουν απωθήσει από τη μνήμη τους ότι όλοι οι δρόμοι ακόμη και πέριξ του κέντρου της Αθήνας βούλιαζαν στη λάσπη τον χειμώνα και στη σκόνη το καλοκαίρι. Είναι ανθρώπινο να νοσταλγούν οι παλιότεροι το παρελθόν, διότι νοσταλγούν την νιότη τους. Οταν κάποιος είναι νέος, δεν χρειάζεται νοσοκομείο και οι ελλείψεις στις υποδομές υγείας (που ήταν απείρως μεγαλύτερες από τις σημερινές) περνούσαν απαρατήρητες. Οι άνθρωποι πέθαιναν σε ηλικία που σήμερα θεωρούμε «μικρή» (εξήντα, εβδομήντα χρόνων), ενώ όσο ζούσαν δούλευαν τόσο πολύ που δεν είχαν τον χρόνο να σκεφθούν πόσο καλά ή πόσο άσχημα είναι. Συνεπώς, κάθε φορά που συζητάμε για «τα παλιά» πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το μικρό καλάθι της μνήμης.
Αύξηση των παραμέτρων
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η διευρυνόμενη πολυπλοκότητα στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην πολιτική διαδικασία. Αυτή καθ’ αυτή η αύξηση της ευημερίας προσθέτει πολυπλοκότητα στην κοινωνία. Για παράδειγμα, είναι διαφορετική και πιο εύκολη η διαχείριση των απορριμμάτων μιας κοινωνίας με κατά κεφαλήν εισόδημα 5.000 δολαρίων και πιο πολύπλοκη σε μια κοινωνία των 30.000 δολαρίων κατά κεφαλήν. Στην πρώτη περίπτωση, έχουμε παραγωγή πολύ λιγότερων απορριμμάτων, ενώ ήταν μικρότερη η επέκταση των...ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩhttp://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_2_30/04/2011_1295087
Κατ’ αρχάς, αν διευρύνουμε λιγάκι τη συζήτηση, θα...
διαπιστώσουμε ότι τίποτε δεν παράγεται «όπως παλιά». Ούτε καν οι ντομάτες δεν είναι «τόσο νόστιμες όπως παλιά». Τα αυτοκίνητα «δεν είναι τόσο γερά όσο παλιά»· «οι άνθρωποι δεν είναι τόσο τίμιοι όπως παλιά»· «τα παιδιά δεν μορφώνονται τόσο καλά, όσο παλιά»· γενικώς «η ζωή δεν είναι τόσο καλή όσο παλιά».
Κατ’ αρχάς, υπάρχει η πατίνα του χρόνου που εξιδανικεύει το παρελθόν και μεγεθύνει τα προβλήματα του παρόντος. Είναι πολλοί εκείνοι που νοσταλγούν τη ζωή στις πόλεις πριν από πενήντα χρόνια –όπου «όλα ήταν πιο ανθρώπινα»– αλλά έχουν απωθήσει από τη μνήμη τους ότι όλοι οι δρόμοι ακόμη και πέριξ του κέντρου της Αθήνας βούλιαζαν στη λάσπη τον χειμώνα και στη σκόνη το καλοκαίρι. Είναι ανθρώπινο να νοσταλγούν οι παλιότεροι το παρελθόν, διότι νοσταλγούν την νιότη τους. Οταν κάποιος είναι νέος, δεν χρειάζεται νοσοκομείο και οι ελλείψεις στις υποδομές υγείας (που ήταν απείρως μεγαλύτερες από τις σημερινές) περνούσαν απαρατήρητες. Οι άνθρωποι πέθαιναν σε ηλικία που σήμερα θεωρούμε «μικρή» (εξήντα, εβδομήντα χρόνων), ενώ όσο ζούσαν δούλευαν τόσο πολύ που δεν είχαν τον χρόνο να σκεφθούν πόσο καλά ή πόσο άσχημα είναι. Συνεπώς, κάθε φορά που συζητάμε για «τα παλιά» πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το μικρό καλάθι της μνήμης.
Αύξηση των παραμέτρων
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η διευρυνόμενη πολυπλοκότητα στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην πολιτική διαδικασία. Αυτή καθ’ αυτή η αύξηση της ευημερίας προσθέτει πολυπλοκότητα στην κοινωνία. Για παράδειγμα, είναι διαφορετική και πιο εύκολη η διαχείριση των απορριμμάτων μιας κοινωνίας με κατά κεφαλήν εισόδημα 5.000 δολαρίων και πιο πολύπλοκη σε μια κοινωνία των 30.000 δολαρίων κατά κεφαλήν. Στην πρώτη περίπτωση, έχουμε παραγωγή πολύ λιγότερων απορριμμάτων, ενώ ήταν μικρότερη η επέκταση των...ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩhttp://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_2_30/04/2011_1295087
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου