»ΣτερνΟ τσιγαρο

ΛΩΡΗ ΚΕΖΑ ΒΗΜΑ

Από το ένα άκρο στο άλλο. Πριν από μία διετία υπήρχαν νέφη καπνού ακόμη και σε παιδότοπους. Τώρα, με την ολική απαγόρευση, ο θεριακλής αντιμετωπίζεται ως εμμανής δολοφόνος. Ο καπνιστής θεωρείται ένας υπανάπτυκτος, που φυσάει τον καρκίνο στα μούτρα των συνανθρώπων του. Εγινε ο αποσυνάγωγος στον χώρο εργασίας, ίσως ορθά: η ομίχλη στο γραφείο και τα δυσώδη τασάκια ήταν ένα..
πρόβλημα. Το καμαράκι όμως; Το καπνιστήριο στην ακρούλα του διαδρόμου ποιον ενοχλούσε στ΄ αλήθεια; Η κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου για να δικαιολογήσει τις κυβερνητικές αποφάσεις λέει ότι έτσι έγινε σε όλους τους πολιτισμένους τόπους του κόσμου. Για να το πράττουν λοιπόν οι ξένοι σημαίνει ότι είναι και σωστό.

Αν οι πεφωτισμένοι ηγέτες του πλανήτη ήθελαν να πάρουν γενναίες αποφάσεις θα απαγόρευαν την καλλιέργεια και την πώληση καπνού. Οι παραγωγοί αντί να φυτεύουν βιρτζίνια ας βάζουν δημητριακά, ιδανικά για υγιεινό πρωινό· ο Καρέλιας ας μετατρέψει τις εγκαταστάσεις του σε γυμναστήριο. Οι στρατηλάτες της οικονομίας είναι ικανοί να δώσουν λύσεις για τους ανέργους της καπνοβιομηχανίας. Εκεί έχει στραφεί η συζήτηση, στα οικονομικά αποτελέσματα από την ολική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, στη ζημία που θα υποστούν οι εστιάτορες και σε κάτι λεπτομέρειες του νόμου, ότι δηλαδή στα καζίνα θα υπάρξει περίοδος χάριτος. Τι δείχνουν όλα αυτά; Οτι ξεχάσαμε την παράμετρο της ελευθερίας, εκείνης της ελευθερίας που παρέχεται στο καμαράκι στο τέλος του διαδρόμου ή στους χώρους διασκέδασης, όπου καθένας προσέρχεται με δική του ευθύνη για να ανεχτεί την τσιγαρίλα.

Για την κυρία Ξενογιαννακοπούλου το είπαμε· θα εφαρμόσει όσα κάνουν οι ξένοι. Για να δώσει όμως έναν μελοδραματικό τόνο στις αφηγήσεις της αναφέρεται στο έμφραγμα του πατρός της, όταν εκείνος ήταν σαράντα ετών. Μετά επιδίδεται στον καταιγισμό στοιχείων: πόσοι είναι ενεργητικοί, πόσοι παθητικοί, πόσο κοστίζει στο κράτος καθένας από αυτούς.

Ευτυχώς παρέλειψε να αναφέρει ότι κιτρινίζουν τα δόντια και τοιουτοτρόπως το έθνος χάνει τον λίγο κοσμοπολιτισμό που έχει. Πείθεται κανείς από όλα αυτά; Εδώ οι απόψεις διίστανται. Αλλοι λένε ότι περιορίζεται το συνήθειο, άλλοι ότι αυξήθηκαν οι χρήστες. Και πάλι όμως στην πολιτική επιχειρηματολογία μένει απέξω ο παράγοντας της ελευθερίας· μιας ελευθερίας που επιτρέπει στους καπνιστές να μαζεύονται στη δημόσια γωνιά τους, εκεί όπου δεν σχολιάζονται αρνητικά ούτε το βρώμικο χνότο ούτε τα κιτρινισμένα δάχτυλα.

Ο ενδιάμεσος αντικαπνιστικός νόμος έδινε περιθώρια ελευθερίας. Παρά το γεγονός ότι περιλάμβανε αστειότητες, για τζαμαρίες που ορθώνονται στα κλαμπ και για ειδικό σώμα δίωξης που θα έκανε εφόδους στις καφετέριες, άφηνε το περιθώριο της επιλογής. Μεγάλη υπόθεση η δυνατότητα επιλογής για τους ελεύθερους ανθρώπους. Αυτό λοιπόν που γράφεται και λέγεται τώρα είναι ότι οι καπνιστές θα μαζεύονται στο σπίτι τους. Και πάλι όμως δεν είναι αυτό το ζήτημα. Δεν έχει σημασία αν κάποιος μπορεί να αλλάξει τρόπο διασκέδασης ούτε αν είναι ευχαριστημένος από το παγκάκι της πλατείας Μαβίλη, όπου μπορεί και να πίνει και να καπνίζει και να βλέπει κόσμο. Το πρόβλημα είναι η υπερβολή. Το πέρασμα από τον φασισμό των καπνιστών, που ντουμάνιαζαν τον τόπο, στην καταπίεση εκείνων που γίνονται υστερικοί με την καθαρότητα του αέρος.

Από σήμερα τα καπνιστήρια σε δημόσιους χώρους θα κλείσουν, κάποια μαγαζιά θα αποβάλουν τους πελάτες τους, κάποια μπαλκόνια θα γεμίσουν γόπες. Θα το κουβεντιάσουμε, θα το ανεχτούμε, θα φοβηθούμε το πρόστιμο. Στο τέλος θα νικήσει η αυτορρύθμιση. Οι καπνιστές δεν είναι εχθροί με τους μη καπνιστές: πάντοτε μπορεί να βρεθεί τρόπος συνύπαρξης σε ιδιωτικούς ή δημόσιους χώρους, εντός ή εκτός των κτιρίων. Δεν χρειάζεται υστερία.