»Δρακος χωρις δοντια

Tου Αλεξη Παπαχελα καθημερινη

Αυτό ήταν, λοιπόν; Αυτός ήταν ο δράκος του πολιτικού κόστους που τόσο έτρεμαν οι πολιτικοί μας εδώ και χρόνια; Δεκαετίες τώρα, οι μεγαλύτερες και πιο αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας κολλούσαν γιατί μόλις κάποιος πολιτικός τολμούσε να τις υποστηρίξει σε μια κλειστή σύσκεψη, έπεφταν πάνω του οι υπόλοιποι φωνάζοντας: «Μα είσαι με τα καλά σου; Καταλαβαίνεις τι πολιτικό κόστος θα έχει αυτή σου η απόφαση;». Ο Στέφανος Μάνος διηγείται το..
πώς κάθε φορά που επιχειρούσε να πείσει για μια μεταρρύθμιση ή καινοτομία έπεφτε πάνω στο ίδιο μονότονο επιχείρημα: «Αυτά τα πράγματα στην Ελλάδα δεν γίνονται». Πρόκειται για επιχείρημα τόσο ισοπεδωτικό, που δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για περαιτέρω συζητήσεις...

Βλέπουμε, όμως, τώρα πως ο δράκος του πολιτικού κόστους, που έκανε τους πολιτικούς να μην ξεμυτίζουν πέρα από κάποια όρια, ούτε τόσο αιχμηρά δόντια είχε ούτε τόσες φωτιές βγάζει... Ας πάρουμε για παράδειγμα την απελευθέρωση των μεταφορών. Η χώρα ταλαιπωρήθηκε για 1-2 εβδομάδες, υπήρξαν προβλήματα και επεισόδια, αλλά τελικά ο νόμος πέρασε χωρίς να ζήσουμε την Αποκάλυψη. Το ίδιο συνέβη με τους αγρότες οι οποίοι έκλεισαν τους δρόμους, αλλά όταν κατάλαβαν ότι «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος», τα μάζεψαν και πήγαν σπίτι τους.

Θα μου πείτε είναι πολλά αυτά που έχουν αλλάξει τον τελευταίο χρόνο και που έχουν κάνει τον κόσμο να δέχεται πιο εύκολα τις αλλαγές. Το βασικότερο είναι ότι το φάσμα της χρεοκοπίας έβαλε τη χώρα σε μια συλλογική ψυχοθεραπεία, στην οποία ακούστηκαν για πρώτη φορά αλήθειες και έσπασαν ταμπού. Ακόμη και τα Mέσα Eνημέρωσης, που οχυρώνονταν για χρόνια πίσω από κλισέ και λαϊκισμούς, άρχισαν να ψάχνουν τι κρύβεται πίσω από δήθεν δίκαια κεκτημένα που στην πράξη ήταν παράλογα προνόμια, λάθρα θεσμοθετημένα και με τεράστιο κόστος για την υπόλοιπη κοινωνία. Και βεβαίως, έχουμε το Mνημόνιο και την τρόικα, που στην πράξη μας έχουν φορέσει ένα ζουρλομανδύα που δεν μας αφήνουν και πολλά περιθώρια για παράλογες αντιδράσεις.

Κάποιοι άλλοι θα πείτε πως μπορεί να μην έχουν σημειωθεί τρομερές αναταραχές και αντιδράσεις μέχρι τώρα, αλλά ο κόσμος είναι πολύ θυμωμένος και αυτός ο θυμός κάπου θα ξεσπάσει. Δεν το αποκλείω καθόλου γιατί, πράγματι, όλοι μας πιάνουμε ένα βουβό θυμό που δυναμώνει και που με κάποιο σπινθήρα μπορεί να πάρει φωτιά. Παρ’ όλα αυτά, μια μεγάλη πλειοψηφία καταλαβαίνει ότι δεν πάει άλλο και βλέπει ότι χωρίς επώδυνες αλλαγές, που αφορούν όλους, η χώρα θα βρεθεί χρεοκοπημένη και εκτός Eυρωζώνης. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δίνουν μάχη οπισθοφυλακής και θέλουν να συντηρήσουν το στάτους κβο γιατί αν αλλάξει, θα χάσουν τη δύναμή τους. Δεν μιλάω για τον συμβασιούχο που δούλευε σαν το σκυλί και έκανε τη δουλειά ενός μόνιμου υπαλλήλου που έπαιζε τέτρις ή έπλεκε ούτε για τον συνταξιούχο που του έκοψαν τη σύνταξη. Μιλάω για το βαθύ ελληνικό κράτος, που έχει κομματική αχρωματοψία και θέλει να συνεχίσει το «φακελάκι», να διαχειρίζεται τον ΟΣΕ σαν φέουδο συνδικαλιστών και να κρύβει τα νούμερα για τα πραγματικά ελλείμματα νοσοκομείων, ΔΕΚΟ κ.λπ. στο όνομα ενός βλακώδους και ψευδεπίγραφου πατριωτισμού.

Είναι προφανές πως το στοίχημα δεν έχει ακόμη κριθεί. Το αν η σημερινή κυβέρνηση θα καταφέρει στο τέλος να αλλάξει η χώρα χωρίς μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και χωρίς να της πεθάνει η πραγματική οικονομία, θα εξαρτηθεί από τον βαθμό της ύφεσης και το αν θα σηκώσουν όλοι τα μανίκια για να δουλέψουν σε μία κατεύθυνση. Προς το παρόν, πάντως, λύνονται, με μεγάλο κόστος για κάποιους, μέσα σε λίγους μήνες άλυτα προβλήματα δεκαετιών. Και αυτό δεν μπορεί κανείς να το παραγνωρίσει.