»Επος ή δραμα;

Του ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ ΝΕΑ

Τέτοιες ημέρες, πέρυσι- πέρασε μόλις ένας χρόνος; μοιάζει να έχει διαβεί αιώνας- ο Καραμανλής έριχνε τον κύβο των εκλογών.

Μετανιωμένος, ίσως, που δεν είχε ακούσει όσους του συνιστούσαν να κάνει τις εκλογές μαζί με τις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Με τα μηνύματα εκ Βρυξελλών να αναγγέλλουν το τέλος της ομερτά- πως η ανοχή, χάριν πολιτικής.. αλληλεγγύης, στη δημοσιονομική του μαγειρική εξαντλήθηκε. Με τους υπουργούς του να σπεύδουν, βλέποντας το τέλος να πλησιάζει, να διορίσουν, κατά εκατοντάδες, συγχωριανούς και πελάτες στο τραμ, το Μετρό, την Αγρογή και όποιον άλλον οργανισμό και υπηρεσία είχαν στο χέρι. Με τους ευρωγραφειοκράτες και την Τράπεζα της Ελλάδος να αρχίζουν ντροπαλά να κοινολογούν το μυστικό: πως το έλλειμμα του 2009 θα είναι διψήφιο και πως ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός, ορατός ήδη από το καλοκαίρι του 2007, είχε πια, ύστερα από δύο χρόνια πλήρους παράλυσης και πελατειακής κατάχρησης, μπει βαθιά στο κόκκινο. Και με τον ίδιον τον Καραμανλή, τον «άνθρωπο που θα γινόταν βασιλιάς», να μας προσφέρει μια ημιτελή ομολογία αποτυχίας, με μισόλογα και μισές αλήθειες, στη Θεσσαλονίκη. Κάπως έτσι, βαδίζαμε πέρυσι τέτοιον καιρό στις εκλογές.

Κι έπειτα, μετά την απομάκρυνση από τις κάλπες, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ότι αυτές οι εκλογές, εκτός από ένα τέλος, σε μια περίοδο πολιτικής ελαφρότητας και ακραίας ανευθυνότητας, που βαφτίστηκε με το βαρύγδουπο όνομα «νέα διακυβέρνηση», θα ήταν και μια αρχή. Αφετηρία μιας νέας εποχής, που ούτε όνομα της δώσαμε ακόμη ούτε το μυστικό της ξεδιαλύναμε ούτε ξεκαθαρίσαμε μέσα μας αν είναι για καλό ή για κακό, αν αυτό που με τόσες ωδίνες γεννιέται θα είναι η βασιλεία του εκσυγχρονισμού που όλο μας υπόσχονται αλλά όλο (καθώς η κοινωνική βάση αυτού του εκσυγχρονισμού αποδεικνύεται ρηχή και αδύναμη και η επιβολή του, δίχως εξωτερική, καταναγκαστική παρέμβαση, μοιάζει αδύνατη) ματαιώνεται, ή μια πραγματική περίοδος κοινωνικής καταστροφής, η δήωση και ο εξανδραποδισμός των μεσαίων τάξεων που αποτέλεσαν τον κορμό της μεταπολιτευτικής συναίνεσης.

Ακόμη στέκουμε δίβουλοι και αμήχανοι εμπρός σε αυτήν τη νέα εποχή, που διαδέχθηκε την εποχή της μεγάλης αυταπάτης (και των φθηνών δανεικών), και που δεν μας έχει ακόμη φανερωθεί. Ο,τι ζήσαμε, έναν χρόνο τώρα, δεν ήταν παρά ένας πρόλογος, ένα πυκνό και κάπως βίαιο προοίμιο, που το ζήσαμε κάπως σαν χανγκόβερ, σαν αυτόν τον φρικτό πονοκέφαλο ύστερα από ένα κακό μεθύσι (δέκα χρόνια μεθύσι) και κάπως σαν σοκ, ύστερα από μια σκληρή σύγκρουση του ανυποψίαστου με τη σκληρή πραγματικότητα.

Κάπως έτσι διατρέξαμε αυτούς τους μήνες: πρώτα τον μετεωρισμό της νέας κυβέρνησης από το μοιραίο «λεφτά υπάρχουν» στο πονηρό «δεν υπάρχει σάλιο», από την ελπίδα πως μια κεϊνσιανή απάντηση στην κρίση, με ενίσχυση της ζήτησης, ήταν εφικτή έως την περιδίνηση στη διεθνή κρίση του δημοσίου χρέους, την πλήρη επικράτηση, μετά την άδοξη μάχη των σπρεντς, των αγορών και την εκούσια παράδοση στην προστασία του πρόθυμου ΔΝΤ και της απρόθυμης- μα πόσο απρόθυμης!- Ευρώπης. Κι έπειτα τις πρώτες μάχες του Μνημονίου, τις περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις, τη θεσμοθέτηση του νέου ασφαλιστικού και των αλλαγών στην εργασιακή νομοθεσία, έως την πρώτη σύγκρουση με τους φορτηγατζήδες, οι οποίες μάχες- επειδή μία σιωπηλή πλειοψηφία συναινεί; επειδή είμαστε ακόμη υπό το μετατραυματικό σοκ;- πέρασαν με αντίσταση μικρότερη από εκείνη που αντιτάσσει το βούτυρο στο μαχαίρι.

Αλλά, αυτός ο πρώτος κύκλος, το προοίμιο, φαίνεται πως κλείνει. Ο αναμενόμενος ανασχηματισμός και η πολυαναμενόμη πρώτη άνοδος του Γιώργου Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργού, στη Θεσσαλονίκη σηματοδοτούν την είσοδο σ΄ έναν νέο κύκλο. Από Σεπτέμβριο, νέον έργον. Και προσπαθούμε να μαντέψουμε αν θα είναι ένα κοινωνικό έπος, κάτι σαν την «Κατάκτηση της Δύσεως», ή ένα σκοτεινό, βιβλικό δράμα, κάτι σαν το «Τhere will be blood» (Θα χυθεί αίμα), του Αντερσον, το οποίο περιέργως ο Δ. Δανίκας παρέλειψε από την καταπληκτική σινεφίλ Σάγκα που ξεδιπλώνει στις θερινές σελίδες της εφημερίδας μας.


Ο αναμενόμενος ανασχηματισμός και η πολυαναμενόμενη πρώτη άνοδος του Γιώργου Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργού, στη Θεσσαλονίκη σηματοδοτούν την είσοδο σ΄ έναν νέο κύκλο. Από Σεπτέμβριο, νέον έργον