»Η κατακτηση των διακοπων

Οιδιακοπές έχουν τη δική τους ιστορία. Ακόμα κι αν δεν πας, καλό είναι να τη γνωρίζεις….
Οι διακοπές είναι μια κατάκτηση του 20ου αιώνα. Ο ελεύθερος χρόνος ήταν παντελώς άγνωστος στην αρχαιότητα ή το μεσαίωνα. Τα θαλάσσια μπάνια μέχρι τον 19ο αιώνα είχαν μόνο θεραπευτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν συνδέονταν ευρέως με την αναψυχή.

Οι πρώτες θεσμοθετημένες άδειες μετ αποδοχών καθιερώθηκαν στις.. Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 30. Τότε ξεκίνησαν και ειδικές καλοκαιρινές κατασκηνώσεις για παιδιά και τις μη εργαζόμενες μητέρες τους. Την ίδια περίοδο στη Γαλλία ορίζονται οι δύο εβδομάδες αδείας, που έφτασαν τελικά τις πέντε, την περίοδο του σοσιαλιστή Προέδρου Μιτεράν.

Η ανάπτυξη της οικονομίας και της τεχνολογίας δημιούργησαν νέα δεδομένα για την αντιμετώπιση των εργαζομένων και έφεραν στην επιφάνεια το θέμα της παραγωγικότητας και το πώς επηρεάζεται από την ξεκούραση των εργαζομένων. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις τέσσερις χιλιάδες ώρες που δούλευε ετησίως ένας άνθρωπος στα τέλη του 19ου αιώνα φτάσαμε σήμερα να εργαζόμαστε «μόλις» δύο χιλιάδες.

Διεθνώς οι Ιάπωνες είναι εκείνοι που κάνουν τις λιγότερες διακοπές στον ανεπτυγμένο κόσμο- κατά μέσο όρο εννέα ημέρες το χρόνο-ενώ οι Γάλλοι τις περισσότερες- κατά μέσο όρο 34.5 μέρες το χρόνο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Θεωρητικά πάντως οι Ιάπωνες έχουν διαθέσιμες 4 εβδομάδες αδείας ετησίως, όσο και οι εργαζόμενοι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα οι ημέρες αδείας φτάνουν τις 25 εργάσιμες, μετά από 12 έτη εργασίας, όπως αναφέρει το Κέντρο Πληροφόρησης της ΓΣΕΕ το οποίο δίνει στην ιστοσελίδα του χρήσιμες πληροφορίες για τις υποχρεώσεις των εργοδοτών ως προς την καλοκαιρινή άδεια των εργαζομένων.

Οι διακοπές όμως εξακολουθούν να μην είναι κατοχυρωμένες σε όλες τις χώρες. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ υπάρχει μια πάγια τακτική των επιχειρήσεων να δίνουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες αδείας, ωστόσο δεν υπάρχει νομική κατοχύρωση σε όλες τις Πολιτείες.

Στην Ελλάδα η άδεια μετ αποδοχών καθιερώθηκε πρώτα στον ιδιωτικό τομέα, το 1945. Στο Δημόσιο εισήχθη με τον Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα το 1951. Ωστόσο από το 1975 το θέμα ρυθμίζεται μέσω των συλλογικών συμβάσεων και όχι με νόμο.



Η «ανάγκη» των διακοπών

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο ελάχιστος αναγκαίος χρόνος διακοπών που χρειάζεται ο εργαζόμενος για να ξεκουραστεί και να αποφύγει τις δυσμενείς συνέπειες της υπερκόπωσης είναι δύο με τρεις συνεχόμενες εβδομάδες. Προειδοποιούν επίσης ότι ο κατακερματισμός της άδειας σε μικρότερα κομμάτια είναι μια αναποτελεσματική τακτική, καθώς δεν ξεκουράζεται επαρκώς ο οργανισμός. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα ότι όταν η εργασία δεν συνοδεύεται από ικανό ελεύθερο χρόνο και συγκεκριμένα από διακοπές, χαρακτηρίζεται από αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, υψηλή συχνότητα απουσιών, δυσαρεστημένους εργαζόμενους και τελικά μειωμένη παραγωγικότητα. Αυτό, το τελευταίο, ίσως είναι και το μόνο που σώζει -προς το παρόν- τις διακοπές από τις ανατροπές των εργασιακών δεδομένων της τελευταίας περιόδου.



Λιγότερες και σίγουρα οικονομικότερες

Οι έρευνες αλλά και η πραγματικότητα που βιώνουμε οι περισσότεροι, δείχνει ότι φέτος το καλοκαίρι οι ημέρες διακοπών σε ξενοδοχείο μειώθηκαν αισθητά σε σχέση με πέρσι, ενώ προτιμώνται οι πιο κοντινοί προορισμοί, λόγο του μεγάλου κόστους μετακίνησης. Ολοένα και περισσότεροι «θυμούνται» τα εξοχικά φίλων ή συγγενών, προκειμένου να περάσουν ένα μέρος της αδείας πιο οικονομικά. Πολλοί είναι αυτοί που δηλώνουν ότι τελικά δεν θα πάνε καθόλου διακοπές αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί από τον αλάνθαστο δείκτη : τους δρόμους της Αθήνας τον Αύγουστο.

Παναγιώτης Κακολύρης
ellispoint