»Στην Τουρκια του σημερα

Του Aλεξη Παπαχελα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Οταν πρωτοπήγα στην Τουρκία, πριν από πολλά χρόνια, είχα την αίσθηση ότι ταξίδευα κάπου πολύ μακριά από την Ελλάδα. Οχι πια. Η Τουρκία έχει κάνει πολλά βήματα και αυτό είναι πλέον πρόδηλο διά γυμνού οφθαλμού. Βεβαίως και μιλάμε κυρίως για την Κωνσταντινούπολη και τις παράκτιες περιοχές. Είναι όμως σαφές πως από πλευράς υποδομών, επιχειρηματικότητας, εξωστρέφειας και εκπαίδευσης τα πράγματα έχουν προχωρήσει πολύ. Μια νέα επιχειρηματική ελίτ έχει.. κάνει μεγάλα ανοίγματα, π.χ. στη Ρωσία, όπου οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν αναλάβει μεγάλα έργα. Στην παιδεία οι Τούρκοι έχουν καταφέρει να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια και να πετύχουν μια σοβαρή συνεργασία κράτους και ιδιωτών που έχει λαμπρά αποτελέσματα. Οι εγκαταστάσεις ορισμένων τουρκικών πανεπιστημίων, αλλά και το περιεχόμενο των σπουδών τους, αφήνουν πίσω τα ελληνικά ΑΕΙ που βουλιάζουν στη μιζέρια και τις μικροδιαπλοκές της μετριότητος και του συνδικαλισμού.

Η Τουρκία νιώθει τώρα έναν πρωτόγνωρο δυναμισμό και μια καινούργια αυτοπεποίθηση. Είναι λογικό όταν έχει ανάπτυξη 6% και σημαντικοί αναλυτές την κατατάσσουν, μαζί με την Ινδία, στις χώρες που θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. Μα θα πουν κάποιοι η Τουρκία έχει σημαντικά εσωτερικά προβλήματα, μεγάλες αντιθέσεις και ανισότητες.

Πράγματι η σύγχρονη ιστορία της έχει δείξει πως μπορεί να φλερτάρει με την περιπέτεια και την εκτροπή ανά πάσα στιγμή. Με τη διαφορά ότι τώρα πια υπάρχει μια μεγάλη μεσαία τάξη που έχει ένστικτο επιβίωσης και δεν θα αφήσει εύκολα κάποιους να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντά της. Η παλιά κεμαλική ελίτ δυσκολεύεται να προσαρμοσθεί, αλλά τελικά συβιβάζεται με την εξέλιξη.

Σε κάθε περίπτωση, Ελλάδα και Τουρκία δεν θα μπορούσαν να βρίσκονται σε πιο διαφορετική ψυχολογική και πραγματική κατάσταση. Η σημερινή Τουρκία θυμίζει από πολλές απόψεις την Ελλάδα της ευφορίας του 2004, με τη διαφορά πως την διαχειρίζεται με μεγαλύτερη σοβαρότητα και αφού έχει λύσει τα αυτονόητα ζητήματα που εμάς δεν μας αφήνουν να πάμε μπροστά.

Και κάτι τελευταίο. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου ένιωσα ένα μοναδικό συναίσθημα συμμετέχοντας στην αναστάσιμη λειτουργία στην αυλή του Αγίου Φωκά μαζί με καμιά δεκαριά Ρωμιούς της Πόλης και λιγοστούς επισκέπτες. Ο ήχος της καμπάνας που χτυπούσε χαρμόσυνα ανάμεσα σε δεκάδες μπαρ, το «Χριστός Ανέστη» πίσω από την ψηλή μάντρα και η λαμπρότητα της καλοδιατηρημένης εκκλησίας με έκαναν να θυμηθώ πως στο ελληνικό DNA υπάρχει βαθιά χαραγμένο το ένστικτο της προσαρμογής και τελικά της επιβίωσης και στις πιο αντίξοες συνθήκες, έπειτα από μεγάλες καταστροφές και πληγές. Συναίσθημα που με έκανε να νιώθω πιο αισιόδοξος επιστρέφοντας σε μια Ελλάδα, που εδώ και καιρό αδυνατεί να δαμάσει το πολύ μίζερο και κακό κομμάτι του εαυτού μας..
.