»Ελλειμμα εκτιμησης

Ι. Κ. Πρετεντέρης Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2010 ΒΗΜΑ

Τα αρνητικά δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο για την Ελλάδα παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Και δεν μιλάμε για έντυπα λαϊκής κατανάλωσης ή φθηνού εντυπωσιασμού, αλλά για τις μεγαλύτερες και τις εγκυρότερες εφημερίδες του πλανήτη. Ομολογώ πως τέτοια γενική κατακραυγή δεν έχω ξανασυναντήσει ούτε στις χειρότερες στιγμές της πρόσφατης ιστορίας μας. Και ούτε μπορώ να θυμηθώ εύκολα τόσο αρνητική δημοσιότητα για μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τι συμβαίνει άραγε; Ασφαλώς το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι και υπαρκτό και σοβαρό. Από μόνο του, όμως, μάλλον δεν ...δικαιολογεί το μέγεθος της οχλοβοής. Εντάξει, η ΝΔ τα έκανε ρημαδιό και το ΠαΣοΚ που τη διαδέχτηκε σέρνει τα πόδια του, αλλά δεν ξέρω πόσο αυτό δικαιολογεί δύο πρωτοσέλιδα και δύο κύρια άρθρα της «Wall Street Journal» μέσα σε σαράντα οκτώ ώρες- για να σταθώ σε ένα μόνο παράδειγμα... Για να το πω απλά, δεν βλέπω γιατί να καίγεται το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης για το «Ρlan Β» του Παπακωνσταντίνου.

Με κάτι τέτοια, βεβαίως, φουντώνουν οι πιο βλακώδεις «θεωρίες συνωμοσίας», ιδίως σε μια χώρα που συνηθίζει να θεωρεί ότι την επιβουλεύονται όλοι. Εντάξει, υπάρχει σίγουρα ένα στοιχείο υπερβολής. Εντάξει, υπάρχει ενδεχομένως και μια πλευρά κερδοσκοπίας. Αλλά αρνούμαι να δεχτώ ότι ο διεθνής καπιταλισμός διέταξε ξαφνικά τον διεθνή Τύπο να υποχρεώσει τον Παπανδρέου να ανεβάσει τον φόρο στα καύσιμα.

Αντιθέτως, και όσο περνάει ο καιρός, τείνω να πιστέψω ότι το πραγματικό οικονομικό πρόβλημα είναι δευτερεύον. Και ότι αυτό που κυρίως πλήττει τη χώρα είναι η εικόνα της. Η εικόνα μιας κοινωνίας βυθισμένης στην αμεριμνησία, χωρίς καμία αίσθηση προσπάθειας και πειθαρχίας, η οποία ζει κοροϊδεύοντας τον κόσμο και κυρίως τους συνεταίρους της. Μια εικόνα που ενοχλεί, όταν δεν εξοργίζει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότεροι ξένοι με τους οποίους έτυχε να συνομιλήσω το τελευταίο διάστημα δεν στέκονται τόσο στο χρέος ή στα ελλείμματα, όσο στα ψεύτικα στοιχεία που στέλναμε στις Βρυξέλλες. «Μα είναι δυνατόν ένα κράτος να ψεύδεται;», ρωτούν όσοι αφελείς προέρχονται από χώρες όπου το ψέμα είναι παράπτωμα και όχι μέθοδος άσκησης πολιτικής.

Για να πω τα πράγματα με το όνομά τους, αυτό που είμαστε δεν αρέσει σε κανέναν και ούτε μας πιστεύουν όταν υποσχόμαστε να γίνουμε καλύτεροι. Πολύ φοβούμαι, δηλαδή, ότι ονομάστηκε «έλλειμμα αξιοπιστίας» κάτι που στην πραγματικότητα είναι «έλλειμμα εκτίμησης» και το οποίο χρειάζεται πολλά περισσότερα από ένα Σχέδιο Σταθερότητας για να αντιμετωπιστεί.