»Το σχεδιο και η μεθοδος

Ι. Κ. Πρετεντέρης Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010 ΒΗΜΑ

Δεν ξέρω από πού προέκυψαν οι «Εκατό Ημέρες» ως ιδιαίτερη επέτειος μιας κυβέρνησης. Γιατί Εκατό και όχι Πενήντα ή Διακόσιες; Οι κυβερνήσεις εκλέγονται για μία τετραετία και άλλωστε οι μόνες «Εκατό Ημέρες» με ιδιαίτερη σημασία που μπορώ να θυμηθώ είναι εκείνες που οδήγησαν τον Βοναπάρτη από την Ελβα στο Βατερλό: δεν νομίζω ότι αποτελούν το καλύτερο σημείο αναφοράς... Παρ΄ όλα αυτά, χθες γιορτάσαμε τις «Εκατό Ημέρες» της κυβέρνησης Παπανδρέου. Υποθέτω ότι η επέτειος προέκυψε επειδή ο ίδιος ο Πρωθυπουργός είχε παρουσιάσει προεκλογικά ένα «Πρόγραμμα Εκατό Ημερών», προσδιορίζοντας έτσι έναν πρώτο χρονικό ορίζοντα κυβερνητικής δράσης.

Δεν θα σταθώ στις καλές προθέσεις των... κυβερνώντων, ούτε στις θετικές πρωτοβουλίες που έχουν προωθήσει. Δεν θα σταθώ ούτε στις αστοχίες, στα λάθη και στις ολιγωρίες. Ολα αυτά είναι- λιγότερο ή περισσότερο - μέρος του παιχνιδιού· άλλωστε οι κυβερνήσεις αξιολογούνται μεν καθημερινά, αλλά κρίνονται στο τέλος της θητείας τους.

Ισως το μόνο ουσιαστικό ερώτημα που μπορεί να τεθεί σήμερα είναι αν η κυβέρνηση εμφανίζεται να διαθέτει σχέδιο και μέθοδο.

Ως προς την ύπαρξη σχεδίου, η εικόνα δεν είναι σαφής, ούτε ενιαία. Στην οικονομία, π.χ., είναι προφανές ότι σχέδιο δεν υπήρξε και ότι τώρα προσπαθούν να φτιάξουν κάτι που να του μοιάζει. Στα κοινωνικά ζητήματα η κυβέρνηση διαπερνάται από δύο αντικρουόμενες αντιλήψεις που δυσκολεύουν τις επιλογές της. Στα θέματα του κράτους, αντιθέτως, το ΠαΣοΚ φάνηκε περισσότερο έτοιμο, τουλάχιστον ως προς τους στόχους και τις βασικές κατευθύνσεις.

Αντιθέτως, η μέθοδος έως τώρα μάλλον απουσιάζει. Οχι μόνο η μέθοδος με την οποία λειτουργεί η κυβερνητική παράταξη. Αλλά κυρίως αυτή με την οποία απευθύνεται στην κοινωνία.

Παίρνω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. Η κυβέρνηση υπογραμμίζει συνεχώς τη δραματική κατάσταση της οικονομίας, κάτι το οποίο ουδείς αμφισβητεί. Την ίδια στιγμή, όμως, είτε η ίδια η κυβέρνηση είτε στελέχη του ΠαΣοΚ καλλιεργούν την αυταπάτη ότι αυτή η δραματική κατάσταση μπορεί (και πρέπει...) να αντιμετωπιστεί με ανώδυνα μέτρα, χωρίς κοινωνικό κόστος.

Τι συμπέρασμα να βγάλει ένας απλός άνθρωπος; Γιατί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης όταν καθημερινά του επαναλαμβάνουν ότι ο ίδιος δικαιούται να μείνει έξω από τον ρεφενέ; Και γιατί να μην αισθανθεί θύμα αδικίας, τη στιγμή που θα χρειαστεί να βάλει το χέρι στην τσέπη;

Εκτός αν η κυβέρνηση βρει τη μέθοδο να κυβερνά δωρεάν. Αυτήν, δηλαδή, που έψαχνε και ο Καραμανλής.

Με τα γνωστά αποτελέσματα...