»Αριστερα, δεξια, κεντρο

Του Νικου Γ. Ξυδακη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ακούστηκε ευρέως: η εκλογή Σαμαρά στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας είναι «δεξιά στροφή». Ας αναρωτηθούμε: η Ν.Δ. δεν είναι τυπικά και διακηρυγμένα δεξιό κόμμα; Είναι κεντροαριστερό ή αριστερό; Κι ακόμη, τη «δεξιά στροφή» την ορίζουμε τέτοια ως προς ποια «αριστερά» εναλλακτική εντός της Ν.Δ.; Μήπως είναι η Ντόρα Μπακογιάννη κεντροαριστερά; (Αλλιώς: τι είδους αριστερά είναι το αυτοταριχευόμενο ΚΚΕ;)
Οι όροι δεξιά, κέντρο, αριστερά, έχουν γίνει... λάστιχο· χρησιμοποιούνται ιδιοτελώς για να βαφτίσουν το κρέας ψάρι, και για να επικυρώσουν το σχήμα συναίνεσης και διακυβέρνησης, που κυριάρχησε από τη δεκαετία ’90. Κοινός παρονομαστής όλα αυτά τα χρόνια ήταν το ελιξήριο «κεντρο-» (κεντροδεξιά των Κ. Μητσοτάκη και Κ. Καραμανλή, κεντροαριστερά του Κ. Σημίτη) και η τελετουργική επανάληψη των ιερών ευχών «εκσυγχρονισμός», «μεταρρυθμίσεις», σαν mantra.

Η ρυμούλκηση της Ν.Δ. προς έναν φαντασματικό κεντρώο χώρο, όπου παρομοίως κεντρώοι πολιτικοί συμφωνούν περίπου σε όλα και κυρίως στην αποσύνδεση της πολιτικής από την οικονομία και την κοινωνία, οδήγησε τη Ν.Δ. στην εκλογική της πανωλεθρία. Με ανάλογο τρόπο, ο κεντρώος εκσυγχρονισμός οδήγησε στην κατατρόπωση του Κ. Σημίτη· ο αναλόγως κεντρώος Γ. Παπανδρέου πήρε το μάθημα και φλέρταρε ανοιχτά με το «λαϊκό ΠΑΣΟΚ» προκειμένου να εδραιωθεί στην ηγεσία και να κερδίσει τις εκλογές.

Ο Αντώνης Σαμαράς συνέλαβε την επιθυμία της βάσης του (δηλαδή, του λαού) για σαφή περιγράμματα, για κάποιες ιδέες, για επαναφορά στη συκοφαντημένη «λαϊκή δεξιά». Το κλειδί κι εδώ είναι το εξορισμένο στοιχείο «λαϊκός», αυτό που καταγράφεται σαν απρόοπτο εκκρεμές στην κάλπη (το 2004, το 2009...), παρά την επιτήρηση και τη χειραγώγηση, κόντρα στο κυρίαρχο αριστεροδεξιό αφήγημα· το λαϊκό στοιχείο που ταλαντεύεται και ρισκάρει. Ο Αντ. Σαμαράς συνέπλευσε με αυτή την επιθυμία, κέρδισε, και βρίσκεται ενώπιον μιας δυνατότητας: να αλλάξει την πολιτική ατζέντα πέραν της κεντρώας υπεκφυγής.