»Η επομενη μερα

Γράφει ο Χρήστος Μαχαίρας ΕΘΝΟΣ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ καμία αμφιβολία ότι οι διαδικασίες διαδοχής σε όλα τα κόμματα είναι συνήθως επώδυνες. Δεδομένου, μάλιστα, ότι στις εμφύλιες ρήξεις τα πολιτικά υποχωρούν και τα προσωπικά εξάπτονται, οι αντίπαλες πλευρές διανύουν φάσεις που μάχονται αργότερα να ξεπεράσουν. Αυτά, βεβαίως, ως γενικός κανόνας... Διότι στην περίπτωση της ΝΔ, η ένταση των συγκρούσεων, το ύφος, ο τύπος της ρητορικής και, κυρίως, οι υπαινιγμοί, τα υπονοούμενα και τα υπόγεια μαχαιρώματα δημιούργησαν μία πρωτοφανή εσωκομματική ατμόσφαιρα, στη θέα της οποίας οι εσωτερικές ρήξεις άλλων πολιτικών χώρων μοιάζουν με ...διενέξεις προσκόπων.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ, η ανάδειξη νέου αρχηγού θα πρέπει να σηματοδοτήσει και το τέλος της εμφύλιας σύρραξης. Είναι, όμως, έτσι; Μπορούν, άραγε, ο Αντώνης Σαμαράς και η Ντόρα Μπακογιάννη να βάλουν κατά μέρος όσα ειπώθηκαν και να συνεργαστούν; Μπορούν να δώσουν τα χέρια τα επιτελεία τους; Μπορεί να καταλήξουν σε ένα έστω μίνιμουμ σύμφωνο συμβίωσης οι σπαρασσόμενοι εσωκομματικοί στρατοί τους; Ολοι αυτοί, νικητές και χαμένοι, εκπαιδεύουν επί ενάμιση μήνα τώρα τη νεοδημοκρατική βάση στις πιο διχαστικές αντιλήψεις. Πώς θα πάνε μαζί;

ΥΠΑΡΧΟΥΝ πολλοί που προεξοφλούν τη δυνατότητα των στελεχών της ΝΔ να γυρίσουν σελίδα, με το επιχείρημα ότι και το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε πρόσφατα στη δίνη μιας σκληρής εσωκομματικής σύγκρουσης, αλλά κατάφερε να επουλώσει τις πληγές του. Μπορεί και να ναι έτσι... Ας μας επιτραπούν, ωστόσο, τρεις παρατηρήσεις:

Η πρώτη είναι ότι η ρήξη Σαμαρά - Ντόρας προσέλαβε τον χαρακτήρα της σύγκρουσης δύο διαφορετικών κόσμων, που συνέπιπταν μονάχα στην επιλογή να μη θίξουν την υστεροφημία του Κ. Καραμανλή. Αντίθετα, Παπανδρέου και Βενιζέλος μπορεί να συγκρούσθηκαν σκληρά γύρω από τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων Σημίτη, διεκδίκησαν ωστόσο ο καθένας το ΠΑΣΟΚ ως μέλη της ίδιας πολιτικής οικογένειας.

Ενα δεύτερο στοιχείο -αλλά καθόλου δευτερεύον- είναι το ότι η κεντροαριστερά υποδέχεται στο εσωτερικό της ανταγωνιστικά ιδεολογικά ρεύματα (μεταρρυθμιστές, σοσιαλπατριώτες και σοσιαλδημοκράτες), χωρίς αυτό να σκανδαλίζει το ακροατήριό της. Σε άλλο μήκος κύματος η νεοδημοκρατική κοινή γνώμη, αντιλαμβάνεται τη συγκατοίκηση των όποιων τάσεων με ηθικούς όρους και ανακυκλώνει την αντίληψη του «ξένου σώματος».

Τρίτο (και κυριότερο): στην περίπτωση της ΝΔ φαίνεται να απουσιάζει η βασική «συγκολλητική ύλη» που απέτρεψε τη ρήξη του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή, η άμεση προοπτική της εξουσίας, παράμετρος που λειαίνει τις διαφορές και αναστέλλει, αν δεν ματαιώνει οριστικά, τις εσωκομματικές αναμετρήσεις.

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ κόμματα, κατά την παράδοση, δεν διασπώνται. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, έτσι συμβαίνει. Παραλύουν, ωστόσο, αν παραδοθούν στη δίνη της εσωστρέφειας. Κι αυτό είναι το κρισιμότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η νέα ηγεσία της ΝΔ.