»Με ενοχο παρελθον

Του ΤΑΣΟΥ ΠΑΠΠΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Στη ζωή, όπως και στην πολιτική, οι άνθρωποι συχνά είναι υποχρεωμένοι να διαλέξουν ανάμεσα σε προτάσεις που δεν τους καλύπτουν πλήρως ή που δεν τους ικανοποιούν καθόλου.
Το κάνουν όμως αναγκαστικά γιατί δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση. Για παράδειγμα, αυτό το ψυχοφθόρο δίλημμα αντιμετωπίζουν πολλοί νέοι όταν μπροστά τους έχουν μόνον δύο δρόμους: την ανεργία ή την κακοπληρωμένη μερική απασχόληση. Ετσι ψηφίζουν αρκετοί Ελληνες εδώ και χρόνια, δηλαδή με τη λογική του μικρότερου κακού.

Σ' αυτήν την κατάσταση περιήλθαν οι Γάλλοι στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2002 όταν έπρεπε να επιλέξουν «ή τον απατεώνα (Σιράκ) ή τον φασίστα (Λεπέν)». Και απ' ό,τι φαίνεται, σε παρόμοια θέση θα... βρεθούν τα μέλη και οι οπαδοί της Νέας Δημοκρατίας στις 29 Νοεμβρίου. Και η Ντόρα Μπακογιάννη και το δίδυμο που την ανταγωνίζεται έχουν να αναμετρηθούν με τα βαρίδιά τους.

Η πρώην υπουργός Εξωτερικών ανήκε στην ηγετική ομάδα της κυβέρνησης Καραμανλή, συμμετείχε σ' όλες τις μείζονος σημασίας αποφάσεις, δεν διατύπωσε (δημοσίως τουλάχιστον) ούτε μία ένσταση για πρόσωπα και πολιτικές και προφανώς έχει μεγάλες ευθύνες για τον εκλογικό καταποντισμό του κόμματός της. Αλλωστε και η ίδια επικαλείται ως προσόν (;) και ως απόδειξη της παραταξιακής συνείδησής της, την απλόχερη και ανιδιοτελή (όπως ισχυρίζεται) στήριξη που προσέφερε στον Κ. Καραμανλή. Γι' αυτό και σήμερα δυσκολεύεται να πείσει το ακροατήριο της Ν.Δ. ότι είναι σε θέση να ηγηθεί της προσπάθειας ιδεολογικής και οργανωτικής ανασύνταξης. Από το λόγο της λείπει η αυτοκριτική.

Η κ. Μπακογιάννη έχει ένα ακόμη μειονέκτημα, ίσως το σοβαρότερο: το όνομά της. Αυτό που την βοήθησε σε μεγάλο βαθμό να γίνει αυτό που είναι, αυτό που ήταν για τους Καραμανλή και Παπανδρέου το διαβατήριο για την είσοδό τους στην περιοχή της εξουσίας, φαίνεται πως για την ίδια αποτελεί εμπόδιο για την άνοδό της στο ψηλότερο κομματικό σκαλοπάτι. Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε «ενοχή εκ συγγενείας». Μπορεί να είναι άδικο να πληρώνει σήμερα τις επιλογές του πατέρα της το 1965, ωστόσο αυτή είναι η πραγματικότητα, από την οποία δεν είναι εύκολο να δραπετεύσει.

Το αντίπαλο ζεύγος (Σαμαράς, Αβραμόπουλος) έχει πλήξει τη συντηρητική παράταξη σε κρίσιμες φάσεις της πρόσφατης ιστορίας της. Ο Α. Σαμαράς έριξε το κόμμα του από την κυβέρνηση και αφού περιπλανήθηκε επί σειρά ετών στην πολιτική αρένα με την ΠΟΛ.ΑΝ. επέστρεψε ταπεινωμένος. Ο Δ. Αβραμόπουλος με την απόφασή του να μην εμπλακεί στη μαχόμενη πολιτική το 2000, παρά τις εκκλήσεις του Κ. Καραμανλή, ίσως στέρησε από τη Ν.Δ. τη νίκη στις εκλογές, οι οποίες κρίθηκαν για 70.000 ψήφους. Το δικό του δημιούργημα (ΚΕΠ) διαλύθηκε πριν καν μετρηθεί!

Ωστόσο, η «αποστασία» δεν τους στοιχίζει όσο θα περίμενε κανείς. Πρώτον, γιατί ο «μητσοτακισμός» ως πολιτική πρακτική, αν και οδήγησε τη Ν.Δ. στο υψηλότερο από την ίδρυσή της και υπό κανονικές συνθήκες εκλογικό ποσοστό της (κοντά στο 47% στις εκλογές του 1990), δεν κατάφερε ποτέ να συνταιριάξει με την ψυχολογία του σκληρού πυρήνα των οπαδών και να απολακτίσει το άγος του συνωμοτισμού. Και, δεύτερον, γιατί αμφότεροι παίζουν με επιδεξιότητα το ρόλο του θύματος των εσωκομματικών μηχανισμών και των οργανωμένων συμφερόντων, φροντίζοντας ταυτοχρόνως να «καλλιεργούν» την ιδέα ότι η κ. Μπακογιάννη είναι η εκλεκτή των ΜΜΕ και της διαπλοκής.

Με αυτά τα δεδομένα, η «επόμενη μέρα» για τη Ν.Δ. δεν θα είναι ανέφελη, αν μάλιστα επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που δίνουν οριακές διαφορές. Η συνοχή της θα δοκιμαστεί γιατί η καχυποψία περισσεύει. Οι διαβεβαιώσεις και των δύο πλευρών ότι θα σεβαστούν το αποτέλεσμα είναι για εσωτερική κατανάλωση. Η άποψη ότι τα κόμματα εξουσίας δεν διασπώνται εύκολα έχει βάση. Αλλωστε υπάρχει το προηγούμενο του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο πολλά θα κριθούν από τη συμπεριφορά του νικητή απέναντι στον ηττημένο και από την ικανότητα του νέου αρχηγού να δώσει προοπτική εξουσίας.