»Αξιοποιηση και ξεπουλημα

Αξιοποίηση και ξεπούλημα

Τετριμμένο από την κατάχρηση, αλλά πάντα επίκαιρο κάτι που είχε πει ο Μιτεράν: «Η πολιτική είναι διαχείριση συμβόλων». Ειδικότερα στην Ελλάδα το ρόλο των συμβόλων μπορούν να τον παίξουν εξίσου αποφασιστικά οι λέξεις – είτε κατανοούμε σωστά είτε παρερμηνεύουμε τη σημασία τους. Απόδειξη η τρικυμία σε ποτήρι που ξέσπασε μετά τη ...συνέντευξη Τύπου των τεχνοκρατών της τρόικας περί των 50 δισ. ευρώ από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Η «αξιοποίηση» ερμηνεύτηκε ως «ξεπούλημα» κι ακολούθησε ένα τσουνάμι καταγγελιών που «αξιοποιήθηκε» καταλλήλως από τα τηλεκαφενεία, που καταχρηστικώς αποκαλούνται δελτία ειδήσεων.
Το θέμα έχει δύο πλευρές. Η μία είναι η άκομψη έως ιταμή συμπεριφορά των εκπροσώπων της τρόικας, που θεωρούν εαυτούς κάτι σαν επιτρόπους σε ρωμαϊκή επαρχία. Κανείς δεν τους ανέθεσε και ούτε τους αναγνωρίζει το δικαίωμα να κάνουν ανακοινώσεις μέτρων υποκαθιστώντας την κυβέρνηση του τόπου. Αλλά αυτό είναι απλώς η διαδικασία και η επικοινωνιακή πτυχή του θέματος.
Η ουσία βρίσκεται αλλού και, ως συνήθως, σκεπάστηκε και ξεχάστηκε στο διάλογο αλά ελληνικά που συνηθίζουμε. Για να το θέσουμε με πολύ απλά λόγια, ως χώρα και ως κοινωνία πρέπει να διαλέξουμε μεταξύ συγκεκριμένων λύσεων: ή θα μειωθούν κι άλλο οι συντάξεις και οι μισθοί (πράγμα αδύνατο και άδικο) ή θα μειωθεί το χρέος από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Ουσιαστικά πρόκειται για επιλογή μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, αλλά εκεί μας οδήγησε ο προηγούμενος «καπετάνιος», που έσπευσε να πηδήσει από το πλοίο για να μην πάει μαζί του στο βυθό. Σε τέτοιες περιπτώσεις κάθε λογικός άνθρωπος θα προτιμήσει το μη χείρον.
Πριν από μήνες, σ’ αυτήν εδώ τη στήλη σημειώναμε μεταξύ άλλων:
«…Για ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης η πλήρης αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα ελάχιστα απέχει από τον πολιτικό αφορισμό “η κυβέρνηση ξεπουλάει δημόσιο πλούτο”, που θα τον ακούσουμε – κι όχι μόνο από την παραδοσιακή Αριστερά… Αλλά χωρίς συναισθηματισμούς καλούμαστε να απαντήσουμε σε ένα σκληρό ερώτημα: Μπορεί να συνεχίσει το κράτος (δηλαδή ο φορολογούμενος που στενάζει από το βάρος των μέτρων) να διατηρεί ζημιογόνες επιχειρήσεις; Αυτό το μοντέλο δοκιμάστηκε και απέτυχε παταγωδώς».
Τώρα προκύπτουν νέα ερωτήματα. Υπάρχουν πράγματι περιουσιακά στοιχεία που αξίζουν 50 δισ. και μπορούν να αξιοποιηθούν; Έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από επενδυτές; Μας συμφέρει να πουλήσουμε ή να εκμισθώσουμε για ενενήντα χρόνια; Τι άλλες εναλλακτικές λύσεις έχουν προταθεί; Διαθέτει το Δημόσιο κτίρια που σαπίζουν ανεκμετάλλευτα;
Σ’ αυτή τη βάση πρέπει να γίνει η συζήτηση και να μπουν στο χαρτί αριθμοί και στοιχεία. Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό του 2010 είναι 10 δισ. περίπου. Οι τόκοι πέρυσι ήταν 15 δισ. και σε τρία χρόνια θα είναι 20 δισ. Για να πληρώνουμε απλώς τις δόσεις, τα επόμενα χρόνια πρέπει να κλείσει η ψαλίδα μεταξύ εξόδων και εσόδων κατά 30 δισ. Πρόκειται για πολύ μεγάλο κατόρθωμα και δεν θα επιτευχθεί χωρίς αιματηρές θυσίες.
Αλλά για να μειωθεί το χρέος, θα χρειαστούμε ένα ακόμη ποσόν. Η μόνη πηγή είναι η αναξιοποίητη κρατική περιουσία. Κι εδώ έρχονται τα 50 δισ. Δεν ξέρουμε από ποιους υπολογισμούς προέκυψε αυτό το ποσόν – ούτε καν αν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία που αξίζουν τόσο, ακόμη κι αν ξένοι επενδυτές «αντέξουν» την ελληνική γραφειοκρατία, την ασταθή φορολογική πολιτική και το δυσμενές νομικό πλαίσιο. Φαίνεται, όμως, ότι η τρόικα βλέπει πως οι αριθμοί έπαψαν να… ευημερούν, και εισηγείται ρευστοποιήσεις, πιστεύοντας ότι η οικονομία θα γίνει βιώσιμη. Το κακό είναι ότι, ενώ η «θεραπεία» δεν απέδωσε (το έλλειμμα μειώνεται, αλλά το χρέος στέκεται στο… ύψος του), το… ιατρικό συμβούλιο επιμένει στο δοκιμασμένο φάρμακο παραβλέποντας τις παρενέργειες…
Το «όχι, δεν πουλάμε» του Γιώργου Παπανδρέου ήρθε να καλύψει ερασιτεχνισμούς της επικοινωνιακής πολιτικής της κυβέρνησης και να κατασιγάσει το κύμα υστερίας. Έστω κι έτσι, όμως, ξεκαθαρίζει ότι η αξιοποίηση μπορεί να γίνει με τρόπους που δεν συνεπάγονται αλλαγή ιδιοκτησίας και κυρίως ότι η κυβέρνηση δεν είναι άβουλο όργανο της τρόικας.
Το επόμενο βήμα είναι το αυτονόητο: η κυβέρνηση καλείται να… κυβερνήσει. Να αγνοήσει τις ιδεολογικές αγκυλώσεις μερικών στελεχών της, να μιλήσει με απόλυτη ειλικρίνεια και να πάρει τις αναγκαίες σωτήριες αποφάσεις. Η πλειοψηφία της κοινής γνώμης εξακολουθεί να δείχνει κατανόηση και ανοχή και να μην εμπιστεύεται τους μαθητευόμενους μάγους της αντιπολίτευσης. Είναι ένα ανεκτίμητο πολιτικό κεφάλαιο που πρέπει να «αξιοποιηθεί» πριν εξανεμιστεί από παλινωδίες και κινήσεις πανικού.