»Ο στρατος και η παραγωγικοτητα του

του Ανδρέα Πετρουλάκη Protagon.gr

Τα ισχυρότερα μιλιταριστικά κλισέ της ελληνικής κοινωνίας έλκουν την καταγωγή τους από τους εκφωνητές του ραδιοφώνου και αργότερα της τηλεόρασης που μετέδιδαν τις παρελάσεις του στρατού. Τι «τα ένδοξα στρατευμένα μας νιάτα έτοιμα να χύσουν και την τελευταία ρανίδα του αίματός τους για την προάσπιση της πατρίδος», τι «οι ηρωικοί μας πεζοναύτες ο φόβος και ο τρόμος του εχθρού» τι ...«οι υπερήφανοι ναύτες μας που θα πνίξουν τους επιβουλείς του έθνους». Η Ελλάδα έμαθε να μιλάει με τη γλώσσα της βίας και του ρέοντος αίματος όταν μιλούσε για το στρατό σε εποχές που αυτό δεν δικαιολογείτο πια και οι εύκολοι φραστικοί ηρωισμοί που συνόδευαν κάθε φορά τις αναφορές στους ένστολους εμπόδιζαν να δούμε στις ένοπλες δυνάμεις αυτό που πραγματικά είναι. Ένα αναγκαίο κακό.Τον στρατό τον συντηρεί και τον πληρώνει (πανάκριβα) μια κοινωνία με τον ίδιο τρόπο που κάποιος έχει μια ασφάλεια ζωής. Καταβάλλει κανονικά τις δόσεις του για να νιώθει ασφαλής αλλά ελπίζει να μην την χρειαστεί ποτέ. Αν ποτέ χρειαστεί τον στρατό, βράστα, Χαράλαμπε. Γι’ αυτό προκαλούν έκπληξη οι αντιδράσεις που ξεσηκώθηκαν όταν ο κ. Πάγκαλος είπε το αυτονόητο, ότι δηλαδή ο στρατός είναι αντιπαραγωγικός. Αυτό μας έλειπε, να μην είναι. Ο στρατός παράγει έργο μόνο στον πόλεμο. Σε όλες τις άλλες περιόδους είναι απλώς οικονομικό βάρος. Ακόμα και οι επίπονες, ενδεχομένως, δραστηριότητές του (ασκήσεις, γυμνάσια, πορείες κλπ) και όταν είναι απαραίτητες για την ετοιμότητά του είναι δαπανηρότατες και αντιπαραγωγικές. Δεν αμφισβητεί κανείς την εργατικότητα των αξιωματικών, την συμβολή τους στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας συζητάμε. Και η αλήθεια είναι ότι είναι παντελώς αρνητική. Όσο οξύμωρο και αν ακούγεται μας κοστίζουν πάρα πολλά χρήματα, αυτοί και οι εξοπλισμοί τους, τα οποία όλοι ελπίζουμε να μην πιάσουν ποτέ τόπο.Θα μου πείτε ότι και άλλα επαγγέλματα, όπως των γιατρών, των αστυνομικών, των πυροσβεστών, των δικηγόρων, των δικαστών κλπ είναι αναγκαία κακά. Ασφαλώς. Η διαφορά είναι ότι η ασθένεια, η παραβατικότητα, οι πυρκαγιές και λοιπές κακοδαιμονίες είναι αναπόφευκτα καθημερινά συστατικά της ζωής μας. Ο πόλεμος δεν είναι. Και μπορεί οι αξιωματικοί, η τηλεόραση και το συντηρητικό κομμάτι του πληθυσμού να θεωρεί τον στρατό ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, η αλήθεια είναι όμως ότι υπάρχει εκτός της πραγματικής ζωής μας, στο περιθώριό της, όπου όλοι ελπίζουμε να παραμείνει για πάντα. Η μόνη σύνδεση των ενόπλων δυνάμεων με την υπόλοιπη κοινωνία είναι αρνητική και επίσης αντιπαραγωγική. Είναι οι χιλιάδες νέοι πολίτες που σε κάθε ΕΣΣΟ είναι υποχρεωμένοι να εμφανίζονται για να ξοδέψουν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής τους, κρίσιμο συνήθως, σε ένα βαρύ, πληκτικό και άχαρο καθήκον που συνήθως το συνοδεύουν μικροαστικοί ευφημισμοί που ηχούν σαν ειρωνεία σε όσους έχουν υπηρετήσει. «Στο στρατό θα γίνεις άντρας», «θα έχεις τις ωραιότερες αναμνήσεις» κλπ. Στην ουσία θα ενταχθούν σε ένα κόσμο περίκλειστο, με μία λογική ανελαστικής ιεραρχίας που δεν έχουν συναντήσει μέχρι τότε, συχνά έλλειμμα ανθρωπιάς και ένα αυτόνομο σύστημα αξιών που πολλές φορές θα προκαλέσει τη λογική που είχαν ως πολίτες. Και όταν αφυπηρετήσουν θα μετράνε τον κλεμμένο χρόνο.Ας μην φοβόμαστε λοιπόν να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ας μην διστάζουμε να βάλουμε στις πραγματικές του διαστάσεις αυτόν τον μηχανισμό που θα προτιμούσαμε όλοι να ζούσαμε στον κόσμο που δεν θα τον χρειαζόμασταν. Κυρίως ας έχουμε το θάρρος να διαχωρίσουμε τις βίαιες αξίες του στρατού από τις αξίες της κανονικής ζωής. Έλεος. Μιλάμε για μια κατηγορία ανθρώπων που διάλεξαν ένα συγκεκριμένο επάγγελμα. Δεν μιλάμε για τα ιερά και όσια της φυλής. http://www.protagon.gr/Default.aspx?tabid=70&smid=382&ArticleID=4694&reftab=61&t=%CE%9F-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%BF%CF%85