»ΠΩς χασαμε το τρενο

Τoυ ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ ΝΕΑ

Και ξαφνικά, βρεθήκαμε σε ένα πεδίο προπαγανδιστικής μάχης, με διασταυρούμενα πυρά (για την ακρίβεια: διασταυρούμενες βιντεοκασέτες), με επίδικο αντικείμενο την απάντηση στο ερώτημα: Ποιος φταίει που πέσαμε στη μαύρη τρύπα;

Εως τώρα είχαν δοθεί κάποιες απαντήσεις στο ερώτημα.

Μια εκδοχή ήταν πως στ΄ αλήθεια φταίνε ο ..

Μπους ο νεώτερος και ο τραπεζίτηςμέντορας της τελευταίας δεκαετίας, ο Αλαν Γκρίνσπαν, που από το 2001 και ύστερα άφησαν ελεύθερη στον ουρανό του πλανήτη μια πελώρια φούσκα φθηνού χρήματος, άπληστης πιστωτικής επέκτασης και τοξικών τραπεζικών προϊόντων (τα οποία ο Γκρίνσπαν είχε βαφτίσει «νέες, προοδευτικές χρηματιστικές τεχνολογίες») οδηγώντας σε πολλές σύζυγες φούσκες ανά τον κόσμο. Φούσκες τραπεζικές όπως της Ισλανδίας, τιμών ακινήτων όπως της Ισπανίας και της Ιρλανδίας ή δημοσίου χρέους που είναι η περίπτωσή μας.

Μια άλλη εκδοχή ήταν πως φταίει ο Καραμανλής, που την τριετία 2007-2009 υπό τον πανικό της ισχνής πλειοψηφίας του άφησε να ξεχειλώσουν οι δημόσιες δαπάνες και να μαραθούν τα έσοδα επειδή, όπως έχει πει ο κ. Αλογοσκούφης, «οι πολιτικές πιέσεις ήταν μεγάλες» ή επειδή, όπως έχει πει γνωστός τραπεζίτης, «το δημόσιο συμπεριφερόταν σαν μεθυσμένος, ερωτευμένος στα μπουζούκια, ξοδεύοντας αλόγιστα».

Αλλη εκδοχή: Φταίει ο Εφραίμ, που οδήγησε την τότε κυβέρνηση σε περιδίνηση σκανδάλων, τον Σεπτέμβριο του 2008, και εμπόδισε την τελευταία απόπειρα Αλογοσκούφη να πείσει τον προϊστάμενό του πως χρειάζεται να ληφθούν δημοσιονομικά μέτρα. Ή πως φταίει ο Παυλίδης, που την άνοιξη του 2009 οδήγησε σε νέα περιδίνηση και ματαίωσε τα σχέδια για πρόωρες εκλογές, που σχεδιάζονταν να γίνουν, με επίκληση της ανάγκης για μέτρα έκτακτης ανάγκης, την άνοιξη ή τον Ιούνιο. Και κάπως έτσι, συρθήκαμε έως τον Οκτώβριο του 2009, καταδικασμένοι πλέον.

Ή, τέλος, πως φταίνε η συντηρητική κ. Μέρκελ και οι έμφοβοι ευρωπαίοι ηγέτες, που από τον Δεκέμβριο του 2009, όταν το Ντουμπάι έσπειρε τον πανικό στις αγορές, άρχισαν να αναζητούν την επόμενη εστία μιας αναμενόμενης κρίσης δημοσίου χρέους, έως τον Απρίλιο του 2009, που όταν οι αγορές είχαν πια κατακρεουργήσει τον πιο αδύναμο κρίκο της ευρωζώνης δίσταζαν, ταλαντεύονταν, μέχρι να αποφασίσουν να συγκροτήσουν έναν, έστω ατελή, μηχανισμό αλληλεγγύης.

Oλες αυτές αποτελούν πιθανές και όχι αλληλοαποκλειόμενες εκδοχές απάντησης στο ερώτημα «ποιος φταίει που πέσαμε στη μαύρη τρύπα». Αλλά ο κ. Σαμαράς, με επικοινωνιακή δεξιότητα, πρόσθεσε και μια νέα εκδοχή απάντησης, η οποία μάλιστα εμφανίζεται να πετά στο καλάθι των αχρήστων όλες τις προηγούμενες: Φτάσαμε εδώ- κατά την εκδοχή Σαμαράεπειδή ο Γιώργος Παπανδρέου είπε στον ελληνικό λαό το μοιραίο «λεφτά υπάρχουν» και κατόπιν έχασε πολύτιμο χρόνο μέχρι να προσγειώσει ομαλά το εκλογικό σώμα στη σκληρή πραγματικότητα, καθυστέρησε να αντιδράσει, έχασε χρόνο και «μετέτρεψε μια κρίση χρέους σε κρίση δανεισμού».

Το ερώτημα «μήπως θα ήταν διαφορετική η εξέλιξη αν η ελληνική κυβέρνηση είχε αντιδράσει πιο έγκαιρα;» είναι φυσικά ένα εύλογο ερώτημα. Αλλά είναι αδύνατον να λάβει οριστική απάντηση. Γιατί, απλούστατα, είναι αδύνατον να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και να ξαναζήσουμε τον Οκτώβριο του 2009.

Αλλά ακριβώς γι΄ αυτό- επειδή στηρίζεται σε ένα υποθετικό ερώτημα που δεν επιδέχεται οριστική απάντηση- η εκδοχή Σαμαρά είναι προπαγανδιστικά εξαιρετικά χρήσιμη, στα πλαίσια της στρατηγικής της έντασης που για λόγους προφανείς έχει υιοθετήσει η ηγεσία της Ν.Δ. Αλλά φοβάμαι ότι για τους υπόλοιπους εμάς δεν έχει καμία χρησιμότητα.

Για εμάς τους υπόλοιπους θα ήταν, νομίζω, απείρως χρησιμότερο, αντί να παρακολουθούμε τις καθημερινές πια προβολές προπαγανδιστικών βίντεο, να ρίξουμε μια ματιά στον φάκελο ΟΣΕ, που αυτές τις μέρες βρίσκεται ξανά στην επικαιρότητα. Να δούμε δηλαδή πώς το Ελληνικό Δημόσιο πέταξε, διαχρονικά και διακομματικά, σε μια μαύρη πελατειακή τρύπα, με ασύστολα πελατειακές επιλογές, 10 δισ. ευρώ, χρήματα με τα οποία αν είχαν επενδυθεί σωστά θα είχαμε το πιο σύγχρονο και γρήγορο τρένο της Ευρώπης. Ενώ τώρα έχουμε έναν άθλιο σιδηρόδρομο που μεταφέρει μόνον το 2% των εμπορευμάτων και μοιάζει να υπάρχει για να έχουν δουλειά οι υπάλληλοί του και όχι μέσο μεταφοράς οι επιβάτες τουσυν ένα μεγάλο χρέος.

Ρίξτε μια ματιά γύρω σας: Η χώρα είναι γεμάτη αντίστοιχα παραδείγματα.


Η εκδοχή Σαμαρά πως «άργησε η κυβέρνηση» και πέσαμε στη μαύρη τρύπα δεν μπορεί να λάβει απάντηση και είναι χρήσιμη μόνο για την προπαγάνδα της Ν.Δ.