»Η ελευθερια των συνειρμων

Του Άρη Δαβαράκη Protagon.gr

Το μέιλ της Στέλλας ήταν που με ξεκούνησε. Όσοι λέει θέλουμε να λάβουμε μέρος στον Μαραθώνιο των 5 χιλιομέτρων της Κυριακής 31 Οκτωβρίου φορώντας μπλουζάκι Protagon, να της απαντήσουμε άμεσα γιατί λήγει η προθεσμία. Μού άρεσε η ιδέα. Έτσι κι΄αλλοιώς είμαι πολύ του περιπατητικού, ανεβοκατεβαίνω πολύ συχνά τον Λυκαβηττό όταν ..
κοιμάμαι σπίτι και το καλοκαίρι έχω κολυμπήσει τόσο πολύ που νοιώθω πολύ καλά μέσα στο σώμα μου. Τόσα και τόσα έχει τραβήξει αυτό το κορμί, ο μικρός χαλαρός Μαραθώνιος θα το πτοήσει; Δέκα τουλάχιστον φορές έχει ανεβεί στην κορφή του Άθωνα, στα 2033 μέτρα – και το έχει ευχαριστηθεί. Ε, και στο κάτω-κάτω, τι έχω να χάσω; Γιατί να μην δοκιμάσω – και όσο αντέξω, άντεξα. Ο Νους δεν μπορεί να είναι υγιής αν το σώμα ασθενεί και το σώμα δεν μπορεί να είναι υγιές αν δεν γυμνάζεται με κάποιον τρόπο και δεν το φροντίζει «ο άνθρωπός του». Και όλες οι προσπάθειες, σωματικές, νοητικές, ψυχολογικές, όλες ανεξαιρέτως, μόνο καλό μπορεί να κάνουν γι’ αυτό και πρέπει να κυνηγάμε τις ευκαιρίες για ξεβόλεμα.


Ο συνειρμός μου ήταν απλός : Είμαι κολλημένος. Ότι με ξεκολλάει μου είναι χρήσιμο. Γιατί μεγαλώνω μέσα σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία τόσο στον παγκόσμιο χάρτη όσο και εδώ που ζω – και είναι ζήτημα επιβίωσης να μην αφεθώ και ξεχαστώ και χαλαρώσω ανεπιστρεπτί. Μετά η «κόπωση» θα μου κατσικωθεί με ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα απ’ όση έτσι κι΄αλλοιώς διαθέτει καθώς έρχεται με ελαφρά πηδηματάκια όλο και πιο κοντά, ανεπαισθήτως, παρέα με το γήρας – και κλάψτα Χαράλαμπε. Ο Μαραθώνιος λοιπόν έχει έναν συμβολισμό πλήρη νοήματος, και ό,τι έχει νόημα φυσικό είναι να με ενδιαφέρει. Τώρα μάλιστα που διαβάζω πως η Google ετοιμάζεται να επενδύσει στη αιολική ενέργεια και να ελέγξει, προς όφελός μας, τους ανέμους, παράγοντας ηλεκτρισμό, το μυαλό μου (που σκέφτεται πια πολύ διαφορετικά), πήγε σε εκείνη την κουβέντα του Pierre Teilhard De Chardin που όταν την είχα διαβάσει μου είχε κάνει πολύ εντύπωση – και την είχα υπογραμμίσει : «Κάποια μέρα» λέει ο Γαλλογεννημένος Ιησουίτης ιερέας, παλαιοντολόγος, επιστήμων και φιλόσοφος (1881-1955), «αφού θα έχουμε καταφέρει να χρησιμοποιούμε τους ανέμους, τα κύματα, την παλίρροια και την βαρύτητα προς όφελός μας, θα είμαστε πια σε θέση να θερίσουμε και τους καρπούς που παράγουν οι ενέργειες της Αγάπης. Τότε, για δεύτερη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο άνθρωπος θα έχει ανακαλύψει πάλι την φωτιά».


Μπορεί να σας φαίνεται παράξενος ο συνειρμός αλλά διαβάζοντας την Τετάρτη το κείμενο του Γιάννη Βαρουφάκη εδώ στο Protagon όπου επανέρχεται, όπως λέει ο ίδιος στην πρότασή του « να συμπράξει το ελληνικό δημόσιο με την Κίνα με στόχο την σιδηροδρομική σύνδεση της Αθήνας με την Κεντρική Ευρώπη», η σκέψη μου λειτούργησε επί της ουσίας ποιητικά, υπενθυμίζοντάς μου ότι μόνο με «άλματα μεγαλύτερα από τη φθορά» και οράματα ως τώρα άπιαστα – και όμως ρεαλιστικά, προχωράει μπροστά αυτός ο κόσμος. Αν δεν σκεφτείς σαν τον Γιάννη και δεν οραματιστείς κάτι εφικτό, σπουδαίο και μεγάλο, η ζωή σου όλο και θα λιγοστεύει, όχι σε χρόνο πια, αλλά σε νόημα και ουσία. Και δεν είναι ο Χρόνος το σημαντικό, αλλά το Νόημα. Αν δεν τολμάς να ξεπερνάς τον εαυτό σου κάθε μέρα, αυτή η μέρα θα πηγαίνει, δυστυχώς για όλους μας, χαμένη. Το μυαλό είναι πολύπλοκο αλλά και πολύ απαιτητικό εργαλείο : Η μεγαλύτερη απαίτησή του για να λειτουργεί ομαλά είναι αν του επιτρέπεις να αυθαιρετεί δημιουργικά, κάνοντας άλματα και συνδέοντας ιδέες και σκέψεις που, φαινομενικά, μοιάζουν ασύνδετες.


Μιλούσα με δύο-τρείς φίλους ένα βράδυ για τους στίχους της Λινας Νικολακοπούλου που, ο ένας φίλος, δεν τους συμπαθεί ιδιαίτερα. «Μα τι θα πεί ρε αδερφέ να θέλεις νάχεις βενζινάδικο στα σύννεφα», έλεγε και ξανάλεγε – και ματαίως του εξηγούσα πώς εκεί είναι το ζουμί, να μπορούσα στα σύννεφα να έχω εγώ βενζινάδικο. Δεν είναι «να μπορούσα να ζώ στα σύννεφα», ούτε, βέβαια, να έχω ένα βενζινάδικο – το θέμα είναι το βενζινάδικο στα σύννεφα (και «ο Θεός πάνω απ΄τ΄άδικο», αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Δεν μπορέσαμε να συνεννοηθούμε. Ένα ακριβό διθέσιο που «περνάει απ΄τα΄απαίσιο ξυστά», είναι ακριβώς αυτό που μας λείπει και δυσκολεύει (αυτή η έλλειψη) τόσο πολύ τις σχέσεις μας, ερωτικές αλλά και απλά ανθρώπινες. Όπως μας λείπει και το τρισδιάστατο και απολύτως εφικτό όραμα του Βαρουφάκη να αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο την σημασία και την οικονομική αξία του Πειραιά, συνδέοντας τον με την κεντρική Ευρώπη με τραίνα τέτοια που θα διευκολύνουν την μεταφορά των Κινεζικών εμπορευμάτων από και προς την καρδιά της Ευρώπης.


Η ποίηση, η ελευθερία της σκέψης, η δημιουργικότητα, η ιδιοφυΐα, η απόλυτη συμβατότητα με το εφικτό και το τρισδιάστατο σκέψεων που μάθαμε να τις θεωρούμε «τρελές» ή υπερφίαλες, είναι η μόνη αλήθεια που αξίζει να αγωνιστεί κανείς για να την κρατήσει ζωντανή. Από αυτή την αλήθεια και μόνο απ΄αυτήν, γεννιέται η πρόοδος και μαζί της η χαρά, η ευτυχία, η απόλαυση της καθημερινότητας ως δημιουργία. Ο άνθρωπος είναι δημιουργός και η δημιουργικότητά του ξεκινάει από το μυαλό του που παράγει καταρχήν ασύνδετες σκέψεις και ιδέες που, στην συνέχεια, βρίσκουν τον τρόπο να συνδεθούν και να ευοδωθούν στον ρεαλισμό : Αν δεν ονειρευτούμε μιαν Αθήνα που όταν θα πετάς από πάνω της με το αεροπλάνο θα αστράφτει από τα δισεκατομμύρια φωτοκυψέλες που θα καλύπτουν τις ταράτσες της, δεν μας φταίει κανείς αν είμαστε καταδικασμένοι στο λίγο, στο φτωχό και το μίζερο.

Ένα τραίνο αληθινό, το τελειότερο και το πιο γρήγορο που μπορεί να κατασκευαστεί στις αρχές του 21ου αιώνα χρειαζόμαστε – να συνδέει τα λιμάνια μας όπου φορτώνονται και ξεφορτώνονται εμπορεύματα από και προς τους κομβικούς προορισμούς που μπορούμε να εξυπηρετήσουμε. Ανεμογεννήτριες και αιολικά πάρκα και φωτοκυψέλες όσες περισσότερες γίνεται, σε αυτή τη χώρα που έχει ηλιοφάνεια 360 μέρες το χρόνο, όπου τα ονόματα των ανέμων έχουνε γίνει ένα με την Ποίησή της : «Οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούν, που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο, που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια, που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται, Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής, ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος, η Τραμουντάνα, η Όστρια», λέει ο Οδυσσέας Ελύτης στο "Δοξαστικόν" του «Άξιον Εστί».


Ας ανοίξουνε επιτέλους τα μυαλά μας και, δεν πειράζει, ας πάρουνε και λίγο αέρα, μικρός ο κίνδυνος. Καθόλου δεν απέχει η οικονομική Ποίηση του Βαρουφάκη από την στιχουργική Ποίηση της Νικολακοπούλου. Και να κάνουμε τον κόπο να διαβάσουμε, να πάμε από κλίκ σε κλίκ συνειρμικά σε χιλιάδες σοβαρές πρωτοβουλίες που έχουνε ήδη ξεκινήσει παγκοσμίως, αντιστρατευόμενες τα ψαρώματα των Μνημονίων και του «χρωστάμε» και «θα πτωχεύσουμε» και τι θα γίνει, θα καταστραφούμε. Καθόλου δεν θα καταστραφούμε. Να ξεράσουμε (με συγχωρείτε για το άχαρο αυτό ρήμα) το 80% της πολιτικής εξουσίας αυτής της χώρας μαζί με τους χρηματοδότες τους (άρα αφεντικά τους) και να μας αφήσουνε ήσυχους να ξεθάψουμε για άλλη μια φορά τις «Πασχαλιές κάτω από την νεκρή Γή», όπως μας αξίζει.


Ήδη η νέα φρουρά (για τους σοβαρούς μιλάω, όχι για αυτούς που κυνηγάνε επιχορηγήσεις και υποτιμούν με τα «πνευματικά τους προϊόντα» και εμάς αλλά και, κυρίως τους τόσο «λίγους» εαυτούς τους), ανοίγει μονοπάτια, ιδιωτικές οδούς, σκέπτεται, μελετά, διαβάζει, ενημερώνεται, προτείνει. Είμαστε σε καλό δρόμο. Είμαστε από καλή γενιά. Και στο Protagon.gr είχαμε γενέθλια ενός χρόνου την Τετάρτη - και ακόμα δεν έχετε δει τίποτα. Μπουσουλάμε ακόμα. Καθίστε να σταθούμε και στα δύο μας πόδια με ασφάλεια και θα δείτε τι έχει να βγει, να εκτονωθεί, να ξεσπάσει και, πάνω απ΄όλα, να προτρέψει σε δημιουργικές λύσεις τέτοιες που θα δικαιωθεί πάλι η Λίνα (αν και δεν χρειάζεται δικαίωση) που λέει αυτό το τόσο τρυφερό και δυνατό και ερωτικό και πάμφωτο «μ΄έκανες κι΄έβαλα τόση φόρα σε ό,τι ανέβαλα, γενικά στη ζωή, πολύ καιρό »…