»Τα προσφυγικα της Αλεξανδρας

Της ΕΛΕΝΑΣ ΑΚΡΙΤΑ ΝΕΑ

ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΡΑ, όταν περνάω από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, στο ύψος του γηπέδου, το µάτι µου καρφώνεται στο συγκρότηµα των παλιών προσφυγικών πολυκατοικιών. Σουρεαλιστικός ο συνδυασµός: το γήπεδο του Παναθηναϊκού, τα υπερµεγέθη κουτιά της δεκαετίας του ‘60 και τα προσφυγικά παραπήγµατα. Σουρεαλισµός – χωρίς τη µαγεία ενός ..De Chirico, ενός Μagritte, ενός Εrnst ή ενός Μan Ray! Σουρεαλισµός χωρίς παλέτα, µόνο µε µπετόν! Κάτι έχει και µε µαγεύει αυτή η στραπατσαρισµένη, αλλά πάντα όρθια και περήφανη εικόνα. Ισως η µικρασιατική καταγωγή µου µιλάει µέσα µου, εκείνη τη στιγµή. Νιώθω την ανάγκη να τρυπώσω µέσα σε αυτά τα ρηµαγµένα σπίτια µε τους πολύχρωµους µπερντέδες… Επιχειρώ ένα νοερό ταξίδι στον χρόνο και τα χρόνια. Προσπαθώ να παρεισφρήσω στην αρχοντιά πίσω από την ανέχεια. Να δω το φθαρµένο, κιτρινισµένο τραπεζοµάντιλο, κεντηµένο µε µεράκι και µεταξωτή κλωστή… Το περίτεχνο ασηµικό, που ίσως ήταν το τελευταίο που διασώθηκε… Τις νοικοκυρές να µαγειρεύουν, µε ευτελή υλικά, τις πολίτικες συνταγές τους… Προσπαθώ να δω τον αγώνα ενός λαού, που στην Τουρκία αποκαλούσαν «Ελληνες» και στην Ελλάδα «Τούρκους»… ΠΕΡΙΠΟΥ ΠΡΙΝ από έναν χρόνο, η Πολιτεία κήρυξε τα προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας διατηρητέο µνηµείο. Οχι για την αρχιτεκτονική τους αξία, αλλά για την ιστορική τους µνήµη (παρόµοιο σκεπτικό θα έπρεπε να έχει υπάρξει και για το κτίριο της Κολούµπια, αλλά δεν µας… έκατσε). Ο συνοικισµός αυτός µες στην καρδιά της Αθήνας κτίστηκε ανάµεσα στη διετία 1933-1935. Κτίστηκαν 228 διαµερίσµατα των 50 τ.µ. το καθένα (σήµερα κατοικούνται ακόµα τα 90 από αυτά). Σκοπός ήταν να στεγαστούν εκεί µερικοί από τους µυριάδες πρόσφυγες που κατέκλυζαν τότε το λεκανοπέδιο της Αττικής. Αντιγράφω από το ιστολόγιο «Η Αθήνα πίσω απ’ τη βιτρίνα»: «Ενας εξώστης και παραδοσιακά παραθυρόφυλλα σε κάθε διαµέρισµα, άνοιγαν την εικόνα των ενοίκων τους στην καθηµερινότητα κι έκλειναν µέσα τους καθηµερινές ιστορίες. Στις πλακόστρωτες επίπεδες στέγες τους φιλοξενούνταν τα πλυσταριά µε τις νοικοκυρές να απλώνουν µε σειρά προτεραιότητας την µπουγάδα τους στα τεντωµένα σκοινιά. Κάθε πολυκατοικία ένας µικρόκοσµος µε χιλιάδες ιστορίες ανθρώπων που προσπαθούσαν να ορθοποδήσουν σε µια νέα πατρίδα. Σου µεταφέρουν ακόµα τις εικόνες µιας πόλης που χάθηκε. Απ’ τη µια τα σηµάδια από τις οβίδες των γερµανικών βοµβαρδισµών πάνω τους. Κι απ’ την άλλη, οι φωνές των παιδιών που από τις ταράτσες τους προσπαθούσαν να δουν τον Παναθηναϊκό να βάζει γκολ στο απέναντι γήπεδο!». ΑΠΟ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ του '60 το κράτος είχε βαλθεί να γκρεµίσει αυτήν την ιστορική «συστάδα». Δεν κολλούσε, βλέπετε, αισθητικά µε την αστυφιλία, την άνοδο της µεσοαστικής τάξης, τη µετοίκηση των γηγενών από τα σπίτια µε τις αυλές στα τότε µοδάτα διαµερίσµατα. Οµως δεν τα κατάφεραν… Μέχρι σήµερα… Πώς γίνεται µια τοποθεσία να σου ξυπνάει µνήµες που ΔΕΝ έχεις; Πώς γίνεται να σου προκαλεί συγκίνηση για εµπειρίες που ΔΕΝ έζησες; Κι απ’ την άλλη µεριά, πώς να µη νιώσεις το απόλυτο δέος αν – παρκάροντας κάπου – πλησιάσεις και δεις ότι τα προσφυγικά έχουν ακόµα πάνω τους τις λαβωµατιές από τις σφαίρες των Δεκεµβριανών; ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΟΙΟ είναι το παρελθόν, ξέρουµε ποιο το παρόν. Δεν ξέρουµε το µέλλον… Τι σκέφτονται να κάνουν οι ιθύνοντες γι’ αυτό το ιστορικό µνηµείο; Να το αφήσουν να σαπίζει, φθαρµένο, διαλυµένο, µε τους...ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑhttp://www.tanea.gr/default.asp?pid=12&ct=8&artID=4600576