»ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

ΤΗΣ ΛΙΑΝΑΣ ΓΟΥΤΑ

Τί παραπάνω έχει η Βουδαπέστη, η πορτογαλική Αλμάντα και η Λουμπλιάνα από τις ελληνικές πόλεις; Μια ωραία διάκριση. Ήταν και οι τρεις φιναλίστ στον διαγωνισμό της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας που γίνεται κάθε χρόνο. Το βραβείο του 2009...
πήρε τελικά η Βουδαπέστη, αλλά κερδισμένες ήταν σίγουρα και οι τρεις από τη συμμετοχή τους, αφού κατάφεραν να ευαισθητοποίησουν τους πολίτες τους και να προωθήσουν εναλλακτικές επιλογές μετακίνησης. Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας ξεκινά κάθε χρόνο στις 16 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώνεται σήμερα, στις 22 Σεπτεμβρίου, με τη μέρα που έχει καθιερωθεί ως “Ημέρα χωρίς Αυτοκίνητο”. Φετινό σύνθημα ήταν το “Ταξιδεύω Έξυπνα, Ζω καλύτερα”. Όπου το “ταξιδεύω έξυπνα” συνδυάζεται με την απεξάρτηση από το αυτοκίνητο. Το αυτοκίνητο, που αποτέλεσε για δεκαετίες σύμβολο ευημερίας και ευζωίας.Σήμερα όμως η τάση στη σύγχρονη Ευρώπη είναι η αναζήτηση τρόπων περιορισμού του αυτοκινήτου, καθώς, μαζί με την επίδειξη ευημερίας μας έφερε και πολλά δεινά. Ατμοσφαιρική ρύπανση και πρόωρους θανάτους από τα δηλητηριώδη νέφη στις πόλεις, τροχαία ατυχήματα, λιγότερη άσκηση, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, πολύτιμες ώρες από τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο μας, χαμένες στο νέφος και την απελπισία του μποτιλιαρίσματος. Πάνω σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και το τεράστιο πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών, που ονοματίζει το αυτοκίνητο ως τον υπεύθυνο για το 30% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η Ευρώπη προτρέπει λοιπόν να αφήσουμε το αυτοκίνητο, να περιορίσουμε τη χρήση του, να βρούμε άλλους τρόπους μετακίνησης. Η Βουδαπέστη πήρε το μήνυμα και ανταποκρίθηκε στη νέα τάση από το 2001 ακόμα, την πρώτη χρονιά που άρχισε να γιορτάζεται η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας και έκτοτε, σταθερά μέχρι σήμερα, οργανώνει ενημερωτικές δράσεις και παίρνει μέτρα για βιώσιμες μεταφορές. Επιστράτευσε καλλιτέχνες, οργανώσεις και προσωπικότητες σε εκστρατείες όπως ο "Αγώνας έξυπνης μετακίνησης μεταξύ κατοικίας και εργασίας", η "Ημέρα περιοχών με πεζοδρόμηση", οργάνωσε εκθέσεις καθαρών και ενεργειακά αποδοτικών αυτοκινήτων. Επέκτεινε την πεζοδρόμηση στο κέντρο της πόλης, αύξησε τα τέλη στάθμευσης στο κέντρο της πόλης, βελτίωσε το μετρό και το τραμ, έφτιαξε νέους ποδηλατοδρόμους και σταθμούς μετεπιβίβασης, επέβαλε περιορισμούς κυκλοφορίας που είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση του χρόνου διέλευσης από την πόλη κατά ένα τέταρτο. Το 2009 πήρε και το βραβείο! Αλλά σίγουρα τα οφέλη για τους κατοίκους της είναι πολύ σημαντικότερα και μεγαλύτερα από ένα βραβείο. Κοντά 10 χρόνια εορτασμών τώρα, κατάφεραν να παρακινήσουν 2181 πόλεις με 237 εκ κατοίκους να συμμετέχουν. Σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι παίρνουν το μήνυμα και όχι μόνο. 4441 μόνιμα μέτρα εφαρμόσθηκαν σε αυτές τις πόλεις, μέτρα που κυρίως αφορούν υποδομές χρήσης ποδηλάτου, πεζοδρόμησης, μέσων μαζικής μεταφοράς, αλλά και ευαισθητοποίησης των πολιτών. Στις ελληνικές πόλεις δε είμαι σίγουρη πόσοι και ποιοι έχουν πάρει το μήνυμα. Και πόσοι, πέρα από γιορτές και τραγούδια στο κέντρο της πόλης, έχουν πάρει χαρτί και μολύβι να υπολογίσουν, να σχεδιάσουν, να προτείνουν λύσεις για μια πόλη με λιγότερα αυτοκίνητα. Η πόλη μου, η Θεσσαλονίκη αναμένει επί δεκαετίες το μετρό, συζητά για χρόνια για μέσα σταθερής τροχιάς και ανακινεί ξανά και ξανά το θέμα της θαλάσσιας συγκοινωνίας, ενώ για πεζοδρομήσεις ούτε λόγος. Κάποιοι ποδηλατόδρομοι χαράχθηκαν μετά από χρόνια και όπου δεν κατελήφθησαν από μηχανάκια ή παρκαρισμένα αυτοκίνητα αναμένουν τους λιγοστούς ποδηλάτες. Το αυτοκίνητο είναι ο αδιαμφισβήτητος και τυραννικός “βασιλιάς της πόλης”. Ίσως είναι πολλά τα χιλιόμετρα που μας χωρίζουν από πόλεις όπως η Βουδαπέστη, η Λουμπλιάνα, η Αλμπάντα.... Ίσως εμείς δε πήραμε ακόμα το μήνυμα ή ίσως το κρατάμε μόνο για να το γιορτάζουμε μόνο μια μέρα του χρόνου, την Ημέρα χωρίς Αυτοκίνητο!