»Η σφοδροτητα των συμβαντων

Του Νικου Γ. Ξυδακη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η 3η Σεπτεμβρίου, εκτός των άλλων, σημαίνει την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ από τον Ανδρέα Παπανδρέου, το 1974. Ο Παπανδρέου συνέλαβε την ιστορική ροπή, συγκρότησε συμμαχίες, εξέθρεψε προσδοκίες, δημιούργησε γεγονότα: δημιούργησε έναν εκφραστή της αναπόδραστης ανάδυσης των μικρομεσαίων στρωμάτων στο πολιτικό προσκήνιο. Ακουσε τη βοή του νέου κόσμου και υπερφαλάγγισε τον παλαιό, αφήνοντας εν αμηχανία και βραδυπορία το Κέντρο και την.. Αριστερά. Το θεμελιακό τρίπτυχο του, «Εθνική ανεξαρτησία - Λαϊκή κυριαρχία - Κοινωνική απελευθέρωση» περιείχε τους ανεκπλήρωτους πόθους του ελληνικού λαού, έταζε τα πάντα στους πάντες.

Τριάντα έξι χρόνια αργότερα, το ίδιο κόμμα έχει ηγέτη τον γιο του ιδρυτή, και κυβερνά. Η χώρα βρίσκεται σε ιστορική καμπή, όπως το 1974, μείον την ελπίδα και την άκρατη αισιοδοξία· τώρα, η διάχυτη αίσθηση είναι ότι αποτύχαμε και ότι τα χειρότερα δεν τα έχουμε δει ακόμη. Τώρα, διάχυτη είναι η αίσθηση της ήττας, ήττας εσωτερικής, ενδιάθετης· και μαζί η αδυναμία προσδιορισμού ταυτότητας και πορείας.

Το ΠΑΣΟΚ και ο ηγέτης του, εκ των πραγμάτων, καλούνται να αντιληφθούν αυτή την ιστορική ροπή, και να διατυπώσουν τρόπους αντιστροφής, υπέρβασης – δηλαδή, το δυσκολότερο. Δεν καλούνται να καβαλήσουν το κύμα του καιρού, αλλά να ανατρέψουν τη δυσχέρεια και τη δυσφορία που ολοένα βαθαίνουν. Μπορούν;

Απ’ όσα λέει ο Γ. Α. Παπανδρέου και απ’ όσα δεν λέει, αλλά σημαίνει, ηρακλειτείω τω τρόπω, τέτοια αντιστροφή ή υπέρβαση δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Δεν φαίνεται να έχει δυνάμεις, ζωτικότητα. Η ρητορική του έχει ξεφουσκώσει, δεν περιέχει ούτε καν αγωνία, πόσω μάλλον ιδέες – ιδίως αφότου εναπέθεσε τις τύχες της χώρας στα χέρια της τρόικας. Αδυνατεί να πείσει τον λαό και να αντλήσει δυνάμεις εξ αυτού· η σφοδρότητα των συμβάντων τον ξεπερνά ιστορικά, είναι υπεράνω των δυνάμεών του.

Αισιοδοξία, ορμή, μεγάλες προσδοκίες, την 3η-9-1974 του Ανδρέα Παπανδρέου. Πεσιμισμός, αδυναμία, διάψευση, την 3η-9-2010 του Γιώργου Παπανδρέου.