»Πληρωνουμε χρυσες καρμανιολες και καθυστερησεις

Ελευθεροτυπία
ΑΛΛΑ ΤΑ ΔΙΟΔΙΑ, ΔΙΟΔΙΑ

Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ

Τα διόδια, με συνεχείς αυξήσεις στις τιμές και προσθήκη νέων σταθμών είσπραξης, φαίνεται πως είναι η μόνη πρόβλεψη που τηρείται και μάλιστα με... θρησκευτική ευλάβεια από τις περίφημες πέντε συμβάσεις του 2007 για τα έργα στους εθνικούς δρόμους.
Οι οδηγοί κινούνται σε δρόμους-εργοτάξια, με πολλά σημεία-καρμανιόλες, πληρώνουν όμως ως..
να είναι υπερσύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι!

Από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας, προκύπτει ότι τρία χρόνια μετά, περίπου το 50% έως και 60% του συμβατικού χρονοδιαγράμματος των έργων, οι κατασκευές έχουν υλοποιηθεί μόλις από 13% έως 24% και μόνο σε δύο περιπτώσεις έχουν ξεπεράσει το 50%. Οι εργολάβοι οχυρώνονται πίσω από τις καθυστερήσεις του Δημοσίου στην υλοποιήση των υποχρεώσεών του σε τομείς όπως απαλλοτριώσεις και μετατοπίσεις δικτύων κοινής ωφέλειας, για να δώσουν συγχωροχάρτι στις δικές τους αποκλίσεις.

Είναι ενδεικτική η περίπτωση του Ε-65, του νέου αυτοκινητόδρομου που ξεκινά από τις Ράχες Φθιώτιδας και καταλήγει στην Εγνατία μέσω της δυτικής Θεσσαλίας. Στα τέλη του 2009 είχε διατεθεί στους κατασκευαστές το 62% των εργοταξιακών χώρων, ενώ τα έργα είχαν προχωρήσει μόνον κατά 4%.

«Τα περισσότερα έργα στους αυτοκινητόδρομους ανατέθηκαν χωρίς πλήρεις μελέτες και απαλλοτριώσεις», επισημαίνει ο Στέργιος Λαμπρόπουλος, γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών για τα έργα που κατασκευάζονται με συμβάσεις παραχώρησης. Το αποτέλεσμα; Ολες οι συμβάσεις... μπάζουν, με αποκορύφωμα την υποθαλάσσια αρτηρία στη Θεσσαλονίκη, το έκτο έργο των παραχωρήσεων, που τελικά ακυρώθηκε.

* ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η υποθαλάσσια είχε οδηγηθεί σε αδιέξοδο στις αρχές του 2009, όταν δύο χρόνια μετά την υπογραφή της η Αρχαιολογική Υπηρεσία ζήτησε να μεγαλώσει το βάθος των σηράγγων, γεγονός που θα εκτίναζε στα ύψη τον προϋπολογισμό. Ο ανάδοχος προσέφυγε στη Δικαιοσύνη και κέρδισε αποζημίωση από το Δημόσιο ύψους 67,8 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι αν προχωρούσε η κατασκευή του έργου, η συμβολή του Δημοσίου θα ήταν 90 εκατ. ευρώ! Με άλλα λόγια, οι φορολογούμενοι επωμίζονται σχεδόν ολόκληρα τα βάρη ενός έργου που δεν θα κατασκευαστεί...

Προβλήματα μικρότερης κλίμακας, που όμως κοστίζουν χρόνο και κυρίως χρήμα, καταγράφονται σε όλα τα έργα στους αυτοκινητόδρομους.

**ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ Δύο είναι τα μεγαλύτερα από τα ανοιχτά μέτωπα:

* Στα Βραχνέικα Αχαΐας εκκρεμεί η εκδίκαση προσφυγής τοπικών φορέων που ζητούν τη μετατόπιση του δρόμου προς τα νότια. Αυτό σημαίνει νέα χάραξη, με σήραγγα, σε μήκος περίπου 10 χλμ, που εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει το κόστος κατά 100 εκατ. ευρώ.

**Στον Καϊάφα το ΣτΕ έχει απαγορεύσει την κατασκευή δρόμου ταχείας κυκλοφορίας μέσα από τον προστατευόμενο βιότοπο. Η παρέμβαση αυτή επηρεάζει τα έργα σε μήκος 25 χλμ. Τα συναρμόδια υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος έχουν επεξεργαστεί εναλλακτικές λύσεις, που δημιουργούν πρόσθετο κόστος έως και 200 εκατ. ευρώ.

Να σημειωθεί ότι, όπως ορίζουν οι συμβάσεις, όλες οι εκ των υστέρων προσθήκες έργων βαρύνουν εξ ολοκλήρου το Δημόσιο, όταν η συμμετοχή του στα αρχικά έργα ήταν 33%. Αλλωστε με υπουργική απόφαση, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ συναίνεσε στην καταβολή 169 εκατ. ευρώ στους κατασκευαστές του αυτοκινητόδρομου Μαλιακός-Κλειδί, γιατί εκ των υστέρων εντοπίστηκαν αναγκαία έργα στις σήραγγες των Τεμπών.

Υπάρχουν και άλλες εκκρεμότητες, οι σπουδαιότερες από τις οποίες είναι:

* ΘΕΣΣΑΛΙΑ Στον Ε-65, όπου το ΣτΕ έχει εκδώσει απόφαση για προσωρινή αναστολή εργασιών σε μήκος 25 χλμ., που βρίσκεται στον βιότοπο της αρκούδας. Με την εμπειρία της Εγνατίας, η τελική έκβαση είναι προβλέψιμη και θα σημάνει επιπλέον κόστος για τα έργα.

* ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Στην περιοχή της Κλόκοβας της Ιόνιας οδού, όπου αναμένονται αλλαγές μετά την εκδίκαση των προσφυγών που έχουν υποβληθεί στο ΣτΕ.

«Επιταχύναμε τις διαδικασίες απαλλοτριώσεων και υπογράψαμε μνημόνιο με το υπουργείο Πολιτισμού, που θα διέπει τις αρχαιολογικές εργασίες», μας ενημερώνει ο Στέργιος Λαμπρόπουλος. Αλλαγές προωθούνται και στο θέμα της μετατόπισης των δικτύων, μετά την απροθυμία των οργανισμών κοινής ωφέλειας να επωμιστούν τις εργασίες και το κόστος, όπως προβλέπουν οι συμβάσεις. Οσο για την επαναδιαπραγμάτευση των διοδίων, το υπουργείο επικαλείται το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον για να μεταθέσει για το απώτερο μέλλον τις μειώσεις που είχε υποσχεθεί στα τέλη του 2009. *