»Casus belly dance

του Σπύρου Σεραφείμ Protagon.gr

Την άρση του «casus belli» για τα ελληνικά 12 μίλια στο Αιγαίο μελετά η Τουρκία. «Τα 12 μίλια δεν είναι, πλέον, αιτία πολέμου», γράφει η Sabah.

Όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Βρυξέλλες, Μάιος 1975. Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας, Καραμανλής και Ντεμιρέλ, συμφώνησαν να παραπέμψουν το θέμα της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη. Έκτοτε, η Άγκυρα αρνείται επιμόνως την προσφυγή και μόνο το..
Μάιο του 2010 ο Ερντογάν - μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα - δήλωσε ότι θα υπάρξει κοινή προσφυγή και για το θέμα του εναερίου χώρου.


Ο όρος «casus belli» ακούστηκε επίσημα το 1982, ακριβώς μετά την υπερψήφιση της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Από τότε η Άγκυρα δήλωσε πως θεωρεί αιτία πολέμου την εν λόγω επέκταση. Έκτοτε, παραμένει «στρατηγική θέση» της Τουρκίας, έχει υπογραμμιστεί και σε αποφάσεις του τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.


Η Ελλάδα διατηρεί στο ακέραιο το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, το οποίο κατοχύρωσε και με δήλωση κατά την κύρωση της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, τον Ιούλιο του 1995. Τότε, τόνιζε ότι «θα αποφασίσει πότε και πώς θα ασκήσει αυτά τα δικαιώματα».


Το Σεπτέμβριο του 1997, ο πρωθυπουργός Σημίτης απευθύνει προειδοποίηση προς την Άγκυρα ότι η Αθήνα στηρίζει την εγκατάσταση των πυραύλων S300 στην Ελλάδα και «οποιαδήποτε τουρκική ενέργεια θα ενεργοποιήσει αυτομάτως το casus belli».


To 2001, 1,5 χρόνο μετά το Ελσίνκι, το «διπλωματικό ταγκό» των ΥΠΕΞ Παπανδρέου και Τζεμ συνεχίζεται, αλλά οι βασικές διαφορές Αθήνας και Άγκυρας παραμένουν αγεφύρωτες. Η «χειρονομία καλής θελήσεως» από την Τουρκία ­ η άρση του casus belli ­ δεν ήρθε τότε.


Το 2002, η άρση του casus belli της Τουρκίας θα είναι μία από τις συνέπειες της λειτουργίας του Ευρωστρατού, εφόσον η ισπανική προεδρία και οι εταίροι δεχθούν τις ελληνικές προσθήκες στο κείμενο της Άγκυρας και το κείμενο αποτελέσει τμήμα της συμφωνίας Ε.Ε. - ΝΑΤΟ.


To 2005, casus belli συνεχίζει να αποτελεί για την Τουρκία η επέκταση των χωρικών υδάτων και, σύμφωνα με το Πολιτικό Έγγραφο Εθνικής Ασφάλειας, το οποίο - υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας - πέρασε με άκρα μυστικότητα και από το Υπουργικό Συμβούλιο. Αυτό αποκάλυψε τότε η εφημερίδα «Χουριέτ», χαρακτηρίζοντας το Έγγραφο ως «μυστικό Σύνταγμα».


Το 2006, στο προσχέδιο της έκθεσης της Κομισιόν για την πρόοδο της Τουρκίας, η μόνη αιχμή που υπάρχει - πρώτη φορά που περιλαμβάνεται σε έκθεση της Ε.Ε. - αναφέρεται στη διατήρηση του casus belli εκ μέρους της Άγκυρας για τα ύδατα.


Τον Μάιο του 2010, κεντρικό θέμα στις συνομιλίες Παπανδρέου-Ερντογάν ήταν οι διερευνητικές για την υφαλοκρηπίδα, όπου φαίνεται να υπάρχει καταρχήν προσέγγιση σε συμφωνία για παραπομπή στη Χάγη, χωρίς επίσημη ανακοίνωση. Ο Ερντογάν είπε ότι «η ολοκλήρωση των διερευνητικών και η συμφωνία στο θέμα θα σημάνει αυτομάτως την άρση του casus belli».


Αν, τελικά, αρθεί και επίσημα το causus belli, υπάρχει μια σειρά θεμάτων που είναι σε εκκρεμότητα με τη γείτονα: «Γκρίζες ζώνες», μειονότητες, παραβάσεις και παραβιάσεις, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, Συμφωνία Ελσίνκι, Συμφωνίες Χαμηλής Πολιτικής - Οικονομικές σχέσεις κ.λπ.

Η ανακίνηση του casus belli σχετίζεται με την επικείμενη αξιολόγηση της τουρκικής υποψηφιότητας για ένταξη στην Ε.Ε. Από την αιτία πολέμου, το casus belli, ξαφνικά, περάσαμε στο belly dance, κοινώς τσιφτετέλι. Ας είναι, όμως, ακόμα και έτσι…