»Στην «τρομοκρατΙα» του φαΙνεσθαι

Της Mαριας Κατσουνακη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ενας άντρας ανεβασμένος στη στέγη μιας παραλιακής, αυθαίρετης κατασκευής, περιχύνεται με βενζίνη και απειλεί να αυτοπυρποληθεί αν εφαρμοστεί ο νόμος. Αν, δηλαδή, κατεδαφιστεί το αναψυκτήριο που έχει χτίσει με κόπο, χρήματα και παρανομία. Εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές παρούσες και αδύναμες μπροστά στο μένος, στην απελπισία και στο θράσος της απόλυτης αυθαιρεσίας. Ποιο από τα ..
τρία είναι ισχυρότερο, δύσκολο να πεις. Ο άνθρωπος πάσχει για το βιος του και υπερασπίζεται μέχρι θανάτου το δικαίωμά του να καταπατεί τον αιγιαλό, αφού και ο διπλανός εστιάτορας και ο παρακείμενος επιχειρηματίας - ξενοδόχος απολαμβάνουν τις ίδιες «προνομιακές ρυθμίσεις». Οι τηλεοπτικές κάμερες καταγράφουν το γεγονός, μεταδίδοντας εικόνες αλλοφροσύνης.

Λίγες ώρες νωρίτερα, σε ζωντανή σύνδεση και πάλι, εκπρόσωπος του υπουργείου Υποδομών διαπραγματεύεται με τους απεργούς ιδιοκτήτες φορτηγών και βυτιοφόρων. Η συνάντηση που ορίστηκε για την επομένη το πρωί είχε αυτήκοους μάρτυρες χιλιάδες τηλεθεατές. Οι κρίσεις κορυφώνονται ή εκτονώνονται, οι πολιτικές ασκούνται, με όρους τηλεοπτικούς. Αν απουσίαζε ο επίσημος διαμεσολαβητής, η εικόνα, πώς θα εκλαμβάναμε την κρίση και πώς θα κυλούσε η πολιτική ζωή;

Ο νεαρός άντρας θα έδινε την «παράσταση» της στέγης; Η κυβέρνηση θα έπαιρνε μέτρα που θα ανακαλούσε, αναλογιζόμενη το πολιτικό τηλε-κόστος; Η τρομοκρατία του φαίνεσθαι επιβάλλεται άνευ όρων, με συναινετικές διαδικασίες. Σε αυτήν τη διαρκή, εκατέρωθεν, έκθεση, οι ρόλοι κατανέμονται αυτόματα με σκηνοθέτη ένα κοινό εκπαιδευμένο και ως εκ τούτου εθισμένο, στην πλειονότητά του, στο θέαμα και σε μανιχαϊστικές τοποθετήσεις. Από εδώ οι καλοί, από εκεί οι κακοί.

Μόνο που το τέλος της αυταπάτης, όπως αποκαλύπτεται με την κρίση, σαρώνει και τους «παραδοσιακούς» τρόπους διαμαρτυρίας. Οι θεατές καλούνται να αποφασίσουν αν η πρόθεση αυτοπυρπόλησης καθιστά αυτομάτως και νόμιμο το αυθαίρετο. Καλούνται να σκεφτούν αν η στέρηση καυσίμων πείθει ότι το αίτημα των ιδιοκτητών βυτιοφόρων να παραμείνει το επάγγελμα τους «κλειστό», είναι δίκαιο.

Οι τηλεοπτικοποιημένες αντιδράσεις δεν είναι χωρίς συνέπειες. Υποθηκεύουν το μέλλον. Τόσο της κυβέρνησης που παλινωδεί, αδύναμη και αναποφάσιστη, όσο και της κοινωνίας που αποσυντίθεται στην παρανομία.