»Δυσκολος ανασχηματισμος

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ ΒΗΜΑ

Τέτοια εποχή, το 2008, φεύγαμε για διακοπές με τη ΝΔ να προηγείται 3,5 μονάδες του ΠαΣοΚ και τον Κ. Καραμανλή να υπερτερεί του Γ. Παπανδρέου κατά 24 μονάδες στην επιλογή Πρωθυπουργού. Μερικές εβδομάδες αργότερα, στα τέλη Σεπτεμβρίου, το ΠαΣοΚ είχε περάσει μπροστά 1,5 μονάδα και η ψαλίδα μεταξύΚαραμανλή και Παπανδρέουείχε πέσει στις 12 μονάδες - το μισό!

Τέτοια εποχή, το 2009, φεύγαμε διακοπές με..
τη ΝΔ να έχει χάσει τις ευρωεκλογές με 4,3 μονάδες και τον Καραμανλή να εξακολουθεί να προηγείται στην επιλογή Πρωθυπουργού- ελεγχόμενα πράγματα. Μερικές εβδομάδες αργότερα η ΝΔ συνετρίβη στις βουλευτικές εκλογές με περισσότερες από 10 μονάδες διαφορά και Πρωθυπουργός έγινε ο Παπανδρέου.

Υποθέτω ότι το πιάσατε το υπονοούμενο: και τα δυο τελευταία καλοκαίρια, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού,σημειώθηκαν ουσιαστικές πολιτικές ανακατατάξεις. Χωρίς πολλές τυμπανοκρουσίες, μια άλλη Ελλάδα έφυγε για διακοπές και μια άλλη γύρισε. Το πολιτικό σκηνικό άλλαξε κυριολεκτικά στην παραλία.

Θα δούμε αν το «κακό» θα τριτώσει. Αλλά θα εκπλαγώ πολύ αν η κατάσταση το φθινόπωρο έχει πολλές ομοιότητες με αυτήν που μας ξεπροβοδίζει στις διακοπές μας.

Για τρεις λόγους.

Πρώτον, επειδή (παρά την αισιοδοξία που καλλιεργούν ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών...) η επιτυχία «της πολιτικής του μνημονίου» δεν είναι διασφαλισμένη. Χειρότερα: ακόμη κι αν εξελιχθεί επιτυχώς, ο μέσος έλληνας πολίτης θα αργήσει πολύ να αισθανθεί τις θετικές επιπτώσεις της. Δεν είναι δρόμος ταχύτητας, είναι κούρσα αντοχής. Και ο χρόνος στην πολιτική είναι αμείλικτος.

Δεύτερον, επειδή οι πολιτικές αντοχές της κυβερνητικής παράταξης θα δοκιμάζονται όλο και πιο σκληρά. Εως τώρα η πλειοψηφία των βουλευτών και των στελεχών του ΠαΣοΚ αντιμετώπισε την κρίση με τα ελαφρυντικά μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Οσο, όμως, η ανάγκη παρατείνεται τόσο δυσκολότερα θα έχει τον χαρακτήρα (άρα και τα ελαφρυντικά...) του έκτακτου περιστατικού.

Τρίτον, επειδή έως τώρα την κοινωνική δυσφορία για την κυβερνητική πολιτική έχει εξισορροπήσει ο φόβος του χειρότερου. Οσο, όμως, ο φόβος του χειρότερου απομακρύνεται τόσο η δυσφορία θα αυξάνεται ανεμπόδιστα.

Στον χειρισμό αυτής της δύσκολης συγκυρίας η κυβέρνηση έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα κι ένα μεγάλο μειονέκτημα.

Το πλεονέκτημα είναι η κατάσταση της αντιπολίτευσης, δεξιάς και αριστερής. Κανείς τους δεν πείθει έως τώρα ότι θα μπορούσε να διεκπεραιώσει τα πράγματα καλύτερα από τη σημερινή κυβέρνηση. Ακόμη κι οι χειρότερες κινήσεις της φαντάζουν ως κομψοτεχνήματα πολιτικής μπροστά σε όσα προσφέρουν οι αντίπαλοί της.

Το μειονέκτημα είναι ο εαυτός της. Καλώς ή κακώς, είναι μια κυβέρνηση που συγκροτήθηκε σε άλλες συνθήκες και με άλλες απαιτήσεις από αυτές που τελικώς εκλήθη να υπηρετήσει. Τον περασμένο Οκτώβριο η ανοχή της κοινωνίας και η περίοδος χάριτος της κυβέρνησης έμοιαζαν ανεξάντλητες. Τελικά εξαντλήθηκαν πιο γρήγορα κι από τα εισιτήρια των U2.

Υπό αυτήν την έννοια ο ανασχηματισμός είναι αναπόφευκτος. Είτε πριν είτε μετά τις τοπικές εκλογές. Αλλά δεν θα είναι ένας ανασχηματισμός εύκολος για τον Πρωθυπουργό.

O λόγος είναι απλός. Σε μια όλο και πιο δύσκολη συγκυρία χρειάζεται όλο και πιο μάχιμα πολιτικά στελέχη στο πλευρό του. Χρειάζεται ισχυρές προσωπικότητες και στιβαρή διεύθυνση. Πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να φύγουν πρώτοι από την κυβέρνηση εκείνοι στους οποίους πόνταρε προσωπικά όταν την έφτιαχνε αλλά δεν κατάφεραν να δικαιολογήσουν τον ρόλο που τους ανατέθηκε- δεν είναι λίγοι!

Ούτως ή άλλως, όμως, εκεί θα παιχτεί εφεξής το παιχνίδι: πώς η κυβέρνηση θα μπορέσει να αγοράσει χρόνο, μήπως και προλάβει τις επόμενες εκλογές. Είναι αλήθεια ότι η πολιτική αντοχή είναι γραμμένη στο παραταξιακό DΝΑ του ΠαΣοΚ. Εχει αντιμετωπίσει και άλλες δύσκολες καταστάσεις χωρίς να απειληθεί ουσιαστικά η συνοχή του.

Αλλά στους καιρούς που ζούμε και με την κοινωνική ανατροπή που επιχειρείται από την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΔΝΤ, ακόμη και τα παραταξιακά DΝΑ θα δοκιμαστούν σκληρά. Ιδίως αν ολόκληρο το πολιτικό σύστημα μπει σε διαδικασίες αποσύνθεσης.

jpretenteris@dolnet.gr