»Πολιτικη αναβαθμιση

Tου Αλεξη Παπαχελα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Κορυφαίος υπουργός, ο οποίος αναγκάστηκε να πάρει επώδυνες και τολμηρές αποφάσεις τους τελευταίους μήνες, εξομολογείτο πρόσφατα πως «δύσκολα θα το είχα πράξει αν είχα τη βεβαιότητα ότι στις επόμενες εκλογές θα πρέπει να κυνηγήσω τον σταυρό». Δεν είναι ο μόνος. Πολλοί είναι πλέον οι άνθρωποι οι οποίοι πιστεύουν ότι ένας πολιτικός, που βλέπει τα πάντα με ορίζοντα την επόμενη εκλογική αναμέτρηση και το... αν θα είναι πρώτος ή δεύτερος στους σταυρούς, πολύ δύσκολα μπορεί να τα βγάλει πέρα σε μια υπουργική θέση στην Ελλάδα του 2010. Κι αυτό γιατί σήμερα ο πολιτικός έχει πολύ λίγη «χαρά» να σκορπίσει. Οι διορισμοί που μπορεί να κάνει είναι ελάχιστοι, ενώ και τα χρήματα που μπορεί να μοιράσει μέσω διαφόρων μηχανισμών είναι ελάχιστα. Η εποχή μας έχει κάνει επιτακτική την ανάγκη να βρεθούν σε κρίσιμα πόστα άνθρωποι που δεν είναι απαραίτητα επαγγελματίες βουλευτές, αλλά άριστοι στον τομέα τους και έχουν την ικανότητα να αψηφούν το... πολιτικό κόστος.

Ο κ. Παπανδρέου είναι η αλήθεια πως επιχείρησε να δοκιμάσει ένα μοντέλο υπουργών οι οποίοι δεν είναι κλασικοί πολιτικοί. Το πρόβλημα είναι πως με εξαίρεση τον κ. Παμπούκη, οι υπόλοιποι δεν είχαν ιδέα από την πραγματική αγορά και τη ζωή, καθώς έχουν δουλέψει μόνο στο γραφείο τους και στο κόμμα. Οι εξωκοινοβουλευτικές, όμως, θέσεις θα έπρεπε θεωρητικώς να δίδονται με βάση την πρότερη εμπειρία στον πραγματικό κόσμο, όχι με μοναδικό κριτήριο την προσωπική εμπιστοσύνη. Είναι μεγάλο πράγμα να έχεις νιώσει τον κίνδυνο της απόλυσης και την αγωνία του να τα βγάλεις πέρα στο τέλος του μήνα σε μια δουλειά πριν αρχίσεις να διαχειρίζεσαι τον δημόσιο κορβανά...

Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές πως η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο πολιτικό σύστημα που θα μπορέσει να αναδείξει μια γενιά πολιτικού προσωπικού, το οποίο θα μπορεί να διαχειριστεί δύσκολες υποθέσεις. H αλλαγή του εκλογικού νόμου μπορεί να προσφέρει μια ιστορική ευκαιρία. Οι μικρότερες περιφέρειες, αν όχι οι μονοεδρικές, σε συνδυασμό με την ανάδειξη σημαντικού τμήματος των βουλευτών με λίστα, μπορεί να οδηγήσουν στην ανανέωση και αναβάθμιση του πολιτικού προσωπικού. Ο Κώστας Καραμανλής το πίστευε, αλλά δεν τόλμησε να το προωθήσει λόγω των αντιδράσεων των παλαιοκομματικών συμβούλων του. Ο νυν πρωθυπουργός θεωρεί την αλλαγή του εκλογικού συστήματος την κορυφαία μεταρρύθμιση. Αν συμφωνήσει και η Ν.Δ., θα πρόκειται ενδεχομένως για μια κομβική στιγμή στην ιστορία της μεταπολίτευσης.

Χωρίς αμφιβολία, ένα τέτοιο «ημιγερμανικό» σύστημα εμπεριέχει τους κινδύνους του. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν έχουμε ωριμάσει αρκετά ως κοινωνία, ώστε να ξέρουμε ότι με τη μέθοδο της λίστας θα γίνουν βουλευτές άνθρωποι άξιοι και όχι κομματικά απολειφάδια στα οποία δεν θα εμπιστευόμασταν ούτε ένα μικρό μαγαζάκι. Ούτε μπορούμε να αποκλείσουμε πως σε μικρότερες εκλογικές περιφέρειες της Β΄ Αθήνας οι υποψήφιοι θα αποφύγουν την ομηρία της τηλεόρασης και των μεγάλων χρηματοδοτήσεων για να πιαστούν όμως στα «νύχια» τοπικών συμφερόντων ή μαφιών.

Εν πάση περιπτώσει, κάτι πρέπει να αλλάξει στο σύστημα που αναδεικνύει τους πολιτικούς μας, γιατί αυτό μας οδήγησε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Τις αλλαγές όμως τις φέρνει καμιά φορά, πριν από τους νόμους, η ίδια η ζωή. Γιατί, όπως είπε έμπειρος πολιτικός της Β΄ Αθηνών, «σε λίγο κανείς δεν θα θέλει να γίνει πολιτικός, δεν έχεις πια χαρά να σκορπίσεις, δεν τολμάς να πολυκυκλοφορείς στα καφενεία καν. Για να σου δώσω να καταλάβεις, δεν μπορούμε πια ούτε υποσχέσεις να δώσουμε γιατί θα μας πάρουν με τις ντομάτες...».