»Η αναβιωση της σοσιαλιστικης δεκαετιας του ’80

Παρέλαση των στελεχών του παλαιού ΠΑΣΟΚ στην εκδήλωση του συγκεντρωσιάρχη του Ανδρέα, Γ. Παναγιωτακόπουλου
Της Μαριλης Μαργωμενους ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Κυριακή πρωί, στο ξενοδοχείο Imperial. Ο κύριος Νίκος έχει μπερδευτεί. Ηρθε για να δει τον Γ. Παναγιωτακόπουλο, τον συγκεντρωσιάρχη του Ανδρέα Παπανδρέου που βγάζει λόγο στο ξενοδοχείο. Αντί γι’ αυτό ο κ. Νίκος βρίσκεται μπροστά σε..
μια κυρία που του δίνει να συμπληρώσει μια φόρμα «για να γραφτείτε μέλος του κόμματος», και δίπλα του περνάει ο Φώτης Κουβέλης! Ο κύριος Νίκος κοιτάζει γύρω έκπληκτος - «τι συνέβη στο ΠΑΣΟΚ;».

Tίποτα. Απλώς, έτυχε η εκδήλωση του Γ. Παναγιωτακόπουλου να γίνεται ίδια μέρα, ίδια ώρα και στο ίδιο ξενοδοχείο που ιδρυόταν η Δημοκρατική Αριστερά. Ο μόνος τρόπος για να ξεχωρίσεις με ποιον θα πας και ποιον θα αφήσεις είναι να διαβάσεις την επιγραφή στο ισόγειο: Το ΠΑΣΟΚ στην αίθουσα New York στο υπόγειο. Περνώντας το ισόγειο, όπου χαρούμενοι τουρίστες τρώνε πρωινό, ο κύριος Νίκος τρέχει προς τη New York, μη χάσει τονking of the hill της ημέρας: τον Γ. Παναγιωτακόπουλο.

Στον προθάλαμο ισχύει «ώρα ΠΑΣΟΚ». Είναι 10.30, μία ώρα μετά που θα άρχιζε η εκδήλωση, αλλά στην εξέδρα δεν υπάρχει ομιλητής. «Πάμε! Ολοι μέσα σύντροφοι!», ακούω κάποτε τη βροντώδη φωνή που παραπέμπει σε σοσιαλιστικές νύχτες μαγικές κι ονειρεμένες, απ’ αυτές που κινηματογραφούσε ο Τ. Μπιρσίμ. Μπροστά μου η μορφή του συγκεντρωσιάρχη αναλλοίωτη. Με τα χέρια ανοιχτά ο κ. Παναγιωτακόπουλος οδηγεί το κοπάδι των συντρόφων προς την αίθουσα. «Καλώς τον Γιώργο!». «Νίκο μου!», «Ω, Βαγγελάκη, φίλε μου!». Ο συγκεντρωσιάρχης τους ξέρει όλους με τα μικρά ονόματα - μαζί έφαγαν ψωμί στις μέρες της δόξας, μαζί τρώνε και αλάτι στη νέα, αλμυρή πραγματικότητα.

Μπαίνουμε στην αίθουσα. Βουτιά στα 80’s: ο Ανδρέας Παπανδρέου μάς υποδέχεται στην τοιχοκολλημένη αφίσα. Το ζαχαρί κοστούμι και το λευκό σκαρπίνι είναι ξανά στη μόδα. Εδώ ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ξανά «Γιωργάκης». Και ο συνήθης χαιρετισμός «Εεεεπ! Σύντροφε!» ακολουθείται από θερμή αγκαλιά με ανταλλαγή σταγονιδίων ιδρώτα. Βαθιά μέσα στο χρονοντούλαπο της σοσιαλιστικής ιστορίας, περιμένω να με πασπαλίσει η ναφθαλίνη της «Αλλαγής»

Τα celebrities μιας άλλης εποχής παρελαύνουν, σαν απόστρατοι πολεμιστές σε εθνική εορτή. Ο Γιάννης Σουλαδάκης με τη λευκή του κώμη διασχίζει γοργά την καρό μοκέτα. Πίσω του, το τσουλούφι που αποτυπώθηκε στις μαυρόασπρες τηλεοπτικές μας αναμνήσεις: ο Σπύρος Χαντζάρας μοιράζει χειραψίες και συλλέγει χαμόγελα. Απ’ την πόρτα μπαίνει ο παλαιός δεσμοφύλακας του Κορυδαλλού, ο Αντώνης Αραβαντινός. Τι κι αν το αφανέ μαλλί άσπρισε; Ο διπλανός μου τον γνωρίζει με τη μία, και του απευθύνει συντροφικό χαιρετισμό: «Πού είσαι, γ... την τρέλα μου;».

«Ο σύντροφος ο Μαμέλης θα μας πει δύο λόγια», ακούγεται η φωνή απ’ το μικρόφωνο. Ενας κύριος που αδυνατεί να συμβιβαστεί με την ιδέα της φαλάκρας και έχει τυλίξει το κεφάλι του με το λευκό τσουλούφι που φυτρώνει πάνω απ’ το αριστερό του αυτί ανεβαίνει στο βήμα. Στη δέκατη λέξη φθάνει στον Ανδρέα Παπανδρέου. «Αντικομφορμιστής, λάτρης κάθε ομορφιάς, συνειδητά μη προβλέψιμος, με φιλοπαίγμονα διάθεση, με πλατύ χαμόγελο, πιστός φίλος, μεγαλόψυχος, ψύχραιμος…». Ο σύντροφος ο Μαμέλης εκτοξεύει τα επίθετα με τέτοια ταχύτητα, που μόνο στενογράφος θα προλάβαινε να σημειώσει. Κι ύστερα κατεβαίνει σεμνά τα σκαλάκια κι αφήνει το πόντιουμ αδειανό.

«Κοινωνική δικαιοσύνη! Αυτοκαθορισμός!», ακούγεται απ’ το υπερπέραν η φωνή. Οι σύντροφοι κοιτάζονται - κάτι τους θυμίζει το ηχόχρωμα. Και ξαφνικά, στη γιγαντοοθόνη αχνοφέγγει η μορφή του Ανδρέα Παπανδρέου. «Εδώ και τώρα Αλλαγή!». Στην αίθουσα, αγαλλίαση. Το επόμενο μισάωρο, ευλαβικά οι παλαιοπασόκοι παρακολουθούν τον Ανδρέα στο μπαλκόνι, και τους παλιούς εαυτούς τους από κάτω, με μαύρα ακόμα τα μουστάκια. Δυστυχώς η Νόρα Κατσέλη θα χάσει τη νοσταλγική τελετή. Στις 11.00 που θα μπει στην αίθουσα, το βίντεο με τα highlight του σοσιαλισμού έχει μόλις τελειώσει.

«Συντρόφισσες και σύντροφοι!» ακούγεται εορταστική η φωνή του συγκεντρωσιάρχη. Είναι η ώρα του - κυριολεκτικά, αφού ο κ. Παναγιωτακόπουλος θα μιλήσει μία ολόκληρη ώρα. Ανάμεσα σε δεκατέσσερα «συντρόφισσες και σύντροφοι», θα μας πει όλα του τα παράπονα, για τα «παράσιτα» που τρύπωσαν «ανάμεσα στη βάση και την ηγεσία», για το «δυναστικό μνημόνιο», για τον Καρατζαφέρη και τον Καλλικράτη, για τη Μέρκελ και το Κυπριακό, για την Τουρκία και τη Βουλή που «πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα» … Τρία τέταρτα αργότερα, κι ενώ αναλύει τη σχέση μας με τη Ρωσία και την Ινδία, στο κοινό σημειώνονται οι πρώτες απώλειες. Δέκα χαρμανιασμένοι σύντροφοι σηκώνονται δειλά και σκυφτοί διασχίζουν τον διάδρομο προς τα έξω. Κι ενώ ο προθάλαμος ήδη ομοιάζει με πυθικό μαντείο, αφού κανείς γκρουμ δεν μπορεί να εμποδίσει τον αναπτήρα του σοσιαλιστή να συναντηθεί με το τσιγάρο, ο κ. Παναγιωτακόπουλος λαμβάνει το μήνυμα.

Με τον αισιόδοξο στίχο «Σαν δεν μπορείς άλλο να παλέψεις, θα πεθάνεις!» κλείνει την ομιλία του μέσα σε χειροκροτήματα ορθίων, που ήδη τρέχουν προς την πόρτα να καπνίσουν. Πίσω, ένας ομιλητής ματαιοπονεί. «Θα ακολουθήσουν τοποθετήσεις συντρόφων», φωνάζει. «Ξανακαθίστε!». Αλλά το κύμα των σοσιαλιστών έχει ήδη σηκωθεί. Και όπως έλεγε και ο Ανδρέας, «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω».