»Το δωρεαν πληρωνεται

της Κατερίνας Μπακογιάννη protagon.gr
Photo: yupi.gr

Υπάρχουν κάποιες πανανθρώπινες αλήθειες. Η γέννηση ενός παιδιού (ειδικά του πρώτου παιδιού) συνοδεύεται από ιδιαίτερη συγκινησιακή φόρτιση. Εκείνες τις στιγμές, τα πρώτα λεπτά, τις πρώτες ώρες, ο κόσμος αλλάζει για τη νέα μητέρα και το νέο πατέρα. Αυτό συνέβη και στον κ. Αλέξη Τσίπρα. Ως εκ τούτου εκτιμώ ότι επέδειξε μειωμένα πολιτικά αντανακλαστικά και δέχθηκε το «δώρο» της διεύθυνσης του..
μαιευτηρίου «ΙΑΣΩ» να φιλοξενηθεί σε σουίτα «προκειμένου να μην τεθεί θέμα με την ασφάλειά τους». Είναι απλό. Ήταν η πρώτη φορά που ο κ. Τσίπρας συμπεριφέρθηκε περισσότερο ως μπαμπάς του μικρού Παύλου και λιγότερο ως πρόεδρος του μικρού Συνασπισμού. Η αιτιολογία που προέβαλε το ιδιωτικό μαιευτήριο ήταν πειστική: ετίθετο όχι μόνο ζήτημα ασφαλείας για την δική του σύντροφο, αλλά και ζήτημα ηρεμίας για τις άλλες νέες μητέρες. Συμφωνώ. Καμία γυναίκα που έχει πρόσφατα γεννήσει δεν θα ήθελε να βρίσκεται σε κρεβάτι σε εξάκλινο δωμάτιο και να παρελαύνουν από μπροστά της όλες οι συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ (εκτός από τον κ. Αλέκο Αλαβάνο που έστειλε e-mail.)



Το μαιευτήριο λειτούργησε με τη δική του λογική της ιδιωτικής επιχείρησης. Λόγοι διαφήμισης επιβάλλουν την προσφορά αναβαθμισμένων υπηρεσιών σε VIP πρόσωπα: ανάμεσα τους πολιτικοί και γνωστοί δημοσιογράφοι. Αλλά το δωρεάν πάντα πληρώνεται. Όταν ήμουν μικρή και η μητέρα μου ξέμενε από αβγά για το κέικ που θα φτιάχναμε και ζητούσαμε από τη γειτόνισσα, την άλλη μέρα φρόντιζε να επιστρέψει τα αβγά μαζί με ένα πιάτο κουλουράκια. Αυτό επέβαλαν οι κανόνες ευγενείας. Αλλά ήταν και κάτι άλλο που γνώριζε ενστικτωδώς: το δωρεάν παράγει υποχρέωση.


Το θέμα κατά τις συναλλαγές στην πολιτική είναι εάν ο δότης της δωρεάν υπηρεσίας γυρίσει και ζητήσει ανταλλάγματα πιστεύοντας ότι ο λήπτης της δωρεάν υπηρεσίας ανέλαβε υποχρέωση. Το αντάλλαγμα μπορεί να είναι άυλο και να μη συνιστά καν πράξη. Αλλά σιωπή, παράλειψη ή ανοχή σε διαφορετικό χρόνο από την αρχική δωρεά. Στον χώρο της πολιτικής και της δημοσιογραφίας αυτού του είδους τα δούναι και λαβείν δύσκολα ανιχνεύονται.


Σύμφωνα με το γνωστό αξίωμα του Andy Warhol για τους κοινούς θνητούς, «όλοι δικαιούνται 15 λεπτά δημοσιότητας». Στην περίπτωση του δημόσιου πολιτικού ελέγχου το αξίωμα δύναται να αντιστραφεί: κάποιοι μπορεί να νομίζουν ότι δικαιούνται 15 (ή και περισσότερα) χρόνια σιωπής.



Η εμπλοκή επιχειρηματικών και πολιτικών συμφερόντων δεν είναι, βέβαια, καινούριο φαινόμενο. Σχετικά πρόσφατα εντυπωσιάστηκα όταν διάβασα ότι ο μαύρος καβαλάρης Πλαστήρας (το μοναδικό ίσως παράδειγμα Έλληνα πολιτικού που φέρνουμε όλοι αυθόρμητα στο μυαλό μας για να πούμε ότι πέθανε έντιμος στην ψάθα) είχε ... χορηγό! Στην διάρκεια της αυτοεξορίας του στην Γαλλία τον φιλοξενούσε επί πολλά χρόνια ο πλουσιότερος εφοπλιστής της εποχής Λεωνίδας Εμπειρίκος στη μεγαλύτερη έπαυλη της Κυανής Ακτής. («Γράμματα στον πατέρα, τον αδελφό του Μαράκη και την μητέρα», (1921-1935), Ανδρέας Εμπειρίκος, Εκδόσεις Άγρα.)


Υποψιάζομαι επίσης ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν θα υπήρξε τόσο αμερόληπτος σε αποφάσεις που θα αφορούσαν την βαθύπλουτη οικογένεια Μπενάκη αφού υπήρξε οικόσιτος στο σπίτι τους στην Κηφισιά. Η οικογένεια Μπενάκη είχε τόσα χρήματα που ούτε τα δισέγγονα τους δεν έχουν πραγματική ανάγκη να εργαστούν. («Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», Πηνελόπη Δέλτα, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1997.)


Αλλά και ο μεγάλος Κωνσταντίνος Καραμανλής, την πρώτη οκταετία που ήταν πρωθυπουργός, διέμενε σε διαμέρισμα που του παραχωρούσε ο επιχειρηματίας Στρατής Ανδρεάδης επί της οδού Καρνεάδου στο Κολωνάκι. Η ιστορία έχει συνέχεια: Ο Ανδρεάδης του πέταξε κυριολεκτικά όλα τα πράγματα στον δρόμο επί χούντας και ο Καραμανλής γυρίζοντας το ΄74 του κρατικοποίησε την περιουσία επιδεικνύοντας σοσιαλμανία. Γιατί τόσο μίσος πια για ένα νοικιάρικο σπίτι;


Εντάξει, ο μικρός Παύλος, μόνο τέσσερεις ημέρες έμεινε στο μαιευτήριο. Και ο ευτυχής πατέρας δεν ασκεί άμεσα κυβερνητική εξουσία. Χιλιόχρονος να είναι ο γιός του! Και για τον κ. Τσίπρα έγινε αμέσως γνωστή η συγκεκριμένη παροχή. Πόσοι άλλοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι διαμένουν δωρεάν, ή σχεδόν δωρεάν, σε μαιευτήρια, ξενοδοχεία, χρησιμοποιούν αυτοκίνητα ή τα αγοράζουν κοψοχρονιάς, απολαμβάνουν δωρεάν ταξίδια, άρτον και θεάματα, τρώνε σε ακριβά εστιατόρια χωρίς να πληρώνουν τον λογαριασμό εις ολόκληρον, γενικώς σιτίζονται εις το Πρυτανείον;


«Και αυτοί σταυλίζονται παρ΄ ημίν», είναι η έκφραση που συνήθιζε να χρησιμοποιεί μεγάλος επιχειρηματίας τόσο για υπουργούς και βουλευτές όσο και για αρχισυντάκτες εφημερίδων.


Αυτά κανένα πόθεν έσχες δεν τα βρίσκει.