»Η Οδυσσεια της Ελλαδας

The New York Times

Η ηρεμία και το πνεύμα του ζεν που αποπνέει ο Γιώργος Παπανδρέου παραπέμπει στον Μπαράκ Ομπάμα. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι εντυπωσιακό για έναν ηγέτη η χώρα του οποίου έχει αναστατώσει ολόκληρο τον πλανήτη, λόγω της οικονομικής της αστάθειας. Τον συνάντησα για γεύμα μετά την επιστροφή του από σύνοδο στις Βρυξέλλες, στη διάρκεια της οποίας αποφασίστηκε να διατεθεί ένα τρισεκατομμύριο δολάρια για τη διάσωση των δοκιμαζόμενων κρατών της.. Ευρωζώνης. Μου έδωσε την εντύπωση ότι γνωρίζει καλά πως η περίπτωση της Ελλάδας είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες. Δεν πρόκειται για την κλασική συμφωνία «λεφτά με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις». Μάλλον θα τη χαρακτήριζα «λεφτά με αντάλλαγμα μια επανάσταση». Εξάλλου, η Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξει όλο της το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, προκειμένου να ανταποκριθεί στη δική της πλευρά της συμφωνίας.

Ο Παπανδρέου επιμένει ότι τόσο ο ίδιος, όσο και η χώρα του, είναι έτοιμοι. «Οι πολίτες μου λένε προχώρα και άλλαξέ τα όλα», μου λέει και προσθέτει: «Οι Ελληνες συνειδητοποιούν την ανάγκη για αλλαγές και δεν θέλουν να χαθεί η ευκαιρία».

Από τις επιδόσεις της Ελλάδας δεν θα εξαρτηθεί μόνο το μέλλον της χώρας, αλλά και η αξία του ευρώ και η πορεία της Ε. Ε. συνολικά. Ολοι ξέρουν βέβαια ότι η Ε. Ε. είναι ο πιο βαρετός οργανισμός στον κόσμο. Ταυτόχρονα όμως, είναι και η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, ένα είδος «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης». Κατ’ εμέ λοιπόν, δύο «Ηνωμένες Πολιτείες» είναι καλύτερες από μία. Από την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, εξάλλου, θα εξαρτηθούν οι μελλοντικές εξαγωγές των ΗΠΑ, αλλά και οι σύμμαχοι που θα έχει η Αμερική στον επόμενο πόλεμο.

Καθώς τρώμε το ψάρι μας σε ένα εστιατόριο με θέα την Ακρόπολη, ρωτάω τον Παπανδρέου πώς νιώθει που επί έξι μήνες τον κυνηγά η αγορά ομολόγων. «Λόγω της κρίσης του 2008, οι αγορές έχουν γίνει υπερευαίσθητες σε κινδύνους διαγραφών», μου εξηγεί ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός, που εξελέγη με μεγάλη πλειοψηφία τον περασμένο Οκτώβριο, για να διορθώσει το χάος στη χώρα. «Κάθε φήμη καταλήγει σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, αφού οι αγορές είναι σαν πληγωμένα ζώα που αντιδρούν σε κάθε κίνηση», μου λέει. Βέβαια, συνεχίζει, είναι άδικο για τα ζώα να τα συγκρίνεις με τους παίκτες της αγοράς ομολόγων. «Αυτά τα πράγματα δεν ρυθμίζονται καν από ανθρώπους πια. Η πρωτοβουλία έχει περάσει σε αυτόματα συστήματα υπολογιστών».

Ο μόνος τρόπος για να αναστραφεί η αβεβαιότητα ήταν να αποδεχθεί η Ελλάδα το πρωτοφανές πακέτο δίαιτας που της επέβαλαν η Ε. Ε. και το ΔΝΤ. Αυτό όμως δεν φτάνει, σύμφωνα πάντα με τον Παπανδρέου. Ο κόσμος θέλει να δει και την απόδοση δικαιοσύνης, αλλά και ελπίδα για το μέλλον - και προς αυτές τις κατευθύνσεις θα κινηθεί η κυβέρνησή του. Η χρηματοδότηση που συμφωνήθηκε πάντως θα δώσει στην ελληνική κυβέρνηση τον αναγκαίο χρόνο για να προχωρήσει στις απαραίτητες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, «σε μία μικρή επανάσταση».

Θα τα καταφέρει άραγε η χώρα; Είναι δύσκολο να πει κανείς. Οι πιθανότητες δεν είναι πολλές, αλλά η απάντηση δεν θα δοθεί από το ΔNT. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τις κινήσεις των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα. Αν σε έξι μήνες τους δείτε να μεταναστεύουν, τότε ξεγράψτε την Ελλάδα. Αν μείνουν στη χώρα τους και παλέψουν, σημαίνει ότι πιστεύουν πως αξίζει τον κόπο. Τότε ίσως θα είναι και καιρός να αγοράσουμε κανένα ελληνικό ομόλογο.