»Ασφαλιστικο: Το τερας βγηκε απ’ το κλουβι του.

του Δημήτρη Καμπουράκη protagon.gr

Δεν διέπρεψα ως οικονομολόγος, πέντε βασικά πράγματα όμως τα έμαθα στο οικονομικό πανεπιστήμιο. Για παράδειγμα: «Όταν κάνει τρεις ένα κιλό λάδι και τρεις ένα κιλό ξύδι, τότε δυο κιλά λαδόξυδο κάνουν έξι». Ας λένε θεωρίες οι πολιτικοί, οι φιλόσοφοι ή οι ποιητές. Αν δεν έχεις έξι στην τσέπη σου, λαδόξυδο στο μπουκαλάκι σου δεν θα δεις. Πάμε τώρα στο ασφαλιστικό, με βάση αυτή την βασική αρχή της ταπεινής αριθμητικής.

Σήμερα το ΙΚΑ (ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός της χώρας) έχει περί τους..
800.000 συνταξιούχους. Απ’ αυτούς, πάνω από το 70% παίρνει την κατώτερη σύνταξη. Η κατώτερη σύνταξη, μαζί με το ΕΚΑΣ ή την επικουρική, φθάνει περίπου τα 700 ευρώ τον μήνα. Αίσχος, θα αναφωνήσετε. Είναι δυνατόν το 70% των συνταξιούχων μας να ζει μ’ ένα τέτοιο γελοίο ποσό; Και μάλιστα να ετοιμάζονται να τους το μειώσουν; Αίσχος και πάλι αίσχος. Συμφωνώ. Αλλά για να δούμε τι λέει και το λαδόξυδο…

Για να πάρει κάποιος την κατώτερη σύνταξη, έχει πληρώσει μόλις 4500 ένσημα, έχει κάνει δηλαδή 4500 μεροκάματα που αντιστοιχούν σε 15 χρόνια δουλειάς. Η συντριπτική πλειοψηφία των ενσήμων αυτών είναι στην κατώτερη κλάση, δηλαδή πλήρωσαν εισφορά πάνω στον βασικό μισθό ή μεροκάματο. Ας κάνουμε τον υπολογισμό, με βάση το σημερινό κατώτερο μισθό και μεροκάματο που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις και που είναι κάτι παραπάνω από 700 ευρώ. Αφού οι εισφορές που πάνε στο ΙΚΑ είναι σήμερα 15% επί των μικτών από τον εργαζόμενο και άλλα 20% από τον εργοδότη, έχουμε και λέμε:

700 ευρώ μισθός (επί) 35%, μάς κάνει 250 ευρώ κατά εργαζόμενο τον μήνα στο ταμείο του ΙΚΑ.15 χρόνια δουλειάς (επί) 14 μισθούς τον χρόνο, μας κάνουν 210 μήνες ασφάλισης. 250 ευρώ τον μήνα (επί) 210 μήνες, μας κάνουν 52.500 ευρώ.

Αυτός λοιπόν που παίρνει την κατώτερη σύνταξη, έχει πληρώσει συνολικά στο ασφαλιστικό του ταμείο όλο τον εργασιακό του βίο 52500 ευρώ με σημερινές τιμές. Αν το διαιρέσουμε δια των 700 ευρώ που σήμερα εισπράττει σύνταξη (μαζί με ΕΚΑΣ ή επικουρικό), τότε τι συμπέρασμα βγαίνει; Ότι το συνολικό ποσό που έχει πληρώσει τα χρόνια που δούλεψε, επαρκεί μόνο για συντάξεις 5,5 χρόνων. Αν συνταξιοδοτηθεί δηλαδή στα 65 του χρόνια, φθάνει μόνο μέχρι τα 70 του.

Θα πείτε ότι το ασφαλιστικό ταμείο θα έπρεπε να έχει επενδύσει αυτά τα χρήματα και άρα να τα έχει πολλαπλασιάσει. Ας το δεχτούμε. Πόσο θα μπορούσαν να έχουν γίνει 52500 ευρώ που έχουν καταβληθεί τμηματικά και όχι εξ’ αρχής, με μια λελογισμένη επενδυτική στρατηγική; Να είχαν κερδίσει 100%; Έστω. Θα γινόντουσαν 100.000 ευρώ, άρα θα έφθαναν για συντάξεις δέκα χρόνων. Με όλους τους οιωνούς και τις επιλογές υπέρ του λοιπόν, αυτός που συνταξιοδοτείται στα 65 του χρόνια θα είχε πληρώσει ως τα 75 του χρόνια. Καλά είναι, θα πείτε. «Αμ δε», απαντάει το λαδόξυδο.

Πρώτον διότι αυτά τα θεωρητικά 50.000 ευρώ επιπλέον, απλώς δεν υπάρχουν. Τότε που καταβάλλονταν, πήγαιναν για να πληρωθούν οι τότε συνταξιούχοι, που κι αυτοί ανασφάλιστοι ήταν. Κάποιοι επίσης τα κακοδιαχειρίστηκαν και άλλοι έκλεψαν. Όμως πλέον τα χρήματα δεν υπάρχουν. Ακόμα κι αν τους θεωρήσουμε συλλήβδην ενόχους, αν αμοληθούμε να τούς βρούμε και τούς εκτελέσουμε, τα χρήματα δεν μπορούν να ξαναμπούν στα ταμεία.

Δεύτερον, διότι τα στοιχεία λένε ότι το προσδόκιμο ζωής είναι τα 82 χρόνια, άρα κάθε ασφαλισμένος θα πάρει άλλα δώδεκα (από τα 70 ως τα 82) χρόνια σύνταξη χωρίς να υπάρχουν αυτά τα χρήματα. Για κάντε έναν πολλαπλασιασμό 12 χρόνια επί 14 συντάξεις τον χρόνο, επί 700 ευρώ τον μήνα επί 600.000 συνταξιούχους, για να δείτε το θηριώδες αποτέλεσμα που απλώς είναι έλλειμμα. Άλλο αν η συζήτηση περί προσδόκιμου ζωής έχει εξοβελιστεί από τον δημόσιο διάλογο, διότι είναι –λέει- απάνθρωπη και μακάβρια. Ωραία χώρα είμαστε. Αρνούμαστε να δούμε ένα πραγματικό οικονομικό και αριθμητικό πρόβλημα, με πρόσχημα μια γενικόλογη ηθικολογία και κάποιον δήθεν ανθρωπισμό. Πραγματικός ανθρωπισμός, είναι να αντιμετωπίσουμε επιτέλους το πρόβλημα, όχι να το ξορκίζουμε με λεκτικές κορώνες και καταγγελίες.

Τρίτος και σοβαρότατος λόγος. Αυτά τα 52.500 ευρώ που έχει πληρώσει σ’ όλο του τον εργασιακό βίο ο συνταξιούχος που παίρνει τη βασική, δεν ήταν μόνο για την σύνταξη του. Ήταν επίσης για την περίθαλψη του ίδιου και της οικογένειας του από τη μέρα που έβαλε το πρώτο ένσημο ως την ώρα του θανάτου τους, για την φαρμακευτική τους κάλυψη, για τον ΟΑΕΔ, για την εργατική κατοικία, για την εργατική εστία και για διάφορα άλλα μικρότερα. Τι λέτε; Από τα 25 του χρόνια που άρχισε να δουλεύει ως τα 82 του (μαζί με την οικογένεια) κατανάλωσε τίποτα σε γιατρούς, νοσοκομεία, εξετάσεις, εγχειρήσεις και φάρμακα; Μήπως μερικοί πήραν σπίτι από την εργατική εστία; Κάποιοι έκαναν καλοκαιρινές διακοπές; Μήπως πολλοί απ’ αυτούς, επειδή δούλεψαν επισήμως μόνο 15 χρόνια, τα υπόλοιπα έπαιρναν και το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, ανεξαρτήτως αν εργαζόντουσαν λαθραία και τσέπωναν μαζί με τον εργοδότη τα ένσημα; Άρα πόσα έμειναν για να πληρωθεί τη σύνταξη του ο συνταξιούχος μας; Δε λέω, καλά κάνανε οι άνθρωποι και είχαν την περίθαλψη τους, το δάνειο τους ή το επίδομα ανεργίας τους, όμως υπάρχει ένα πραγματικό οικονομικό πρόβλημα που κάπως πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Και ξέρετε πως αντιμετωπίζεται τελικά; Μειώνουν τη σύνταξη σ’ αυτούς που πλήρωσαν κανονικά τα ένσημα τους, σ’ αυτούς δηλαδή που δικαιούνται ανταποδοτικά μια καλή σύνταξη, για να τα καρπωθούν αυτοί που δεν πλήρωναν. Η πραγματική αδικία και του παλιού και του νέου ασφαλιστικού αυτή είναι. Αλλά, ανεξάρτητα από δικαιοσύνη και αδικίες, το τέρας βγήκε απ’ το κλουβί και περιφέρεται. Αν βολεύει κάποιους, ας καταδικάσουν το λαδόξυδο ως ανάλγητο νεοφιλελεύθερο κι ας ξαναχώσουν το κεφάλι στην άμμο, μέχρι να νιώσουν το τέρας στα οπίσθια τους.

Μπορούν επίσης να σταυρώσουν τον Ανδρέα Λοβέρδο διότι δεν μεταβάλλεται σε Ιησού Χριστό επί του όρους των Ελαιών, ώστε από τρία ψωμιά και πέντε ψάρια να θρέψει δέκα χιλιάδες ασφαλισμένους. Διαφορετικά, ας δεχτούμε ότι θα ματώσουμε όλοι για να βγει μια άκρη. Σε κατώτερο σημείο απ’ το σημερινό, αλλά –τουλάχιστον- όχι στον πάτο του γκρεμού και πάνω σε κοφτερούς βράχους…