»Δεκα κρισιμα λαθη

Tου Αλεξη Παπαχελα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το μεγαλύτερο μέρος της βαριάς ευθύνης για το πού βρίσκεται σήμερα η χώρα το έχει η προηγούμενη κυβέρνηση. Καμία! Ενα σημαντικό όμως, πια, κομμάτι της ευθύνης ανήκει αναμφίβολα στη σημερινή κυβέρνηση. Μερικά κρίσιμα λάθη επιδείνωσαν καταλυτικά την κατάσταση:

1. Ο κ. Παπανδρέου παρ’ ότι έβλεπε ότι..
θα ερχόταν στην εξουσία δεν είχε προετοιμασθεί γι’ αυτήν. Ακόμη και ο σχεδιασμός του νέου υπουργικού συμβουλίου είναι εμφανές ότι έγινε στο πόδι, πάνω σε μια κόλλα χαρτί, όπως φάνηκε από την κατάργηση του υπουργείου Ναυτιλίας, τον τουρισμό που έμεινε ορφανός κ.λπ. Ούτε πρόσωπα είχαν επιλεγεί για θέσεις κλειδιά ούτε υπήρχε πραγματικό επιχειρησιακό σχέδιο, πλην των επικοινωνιακών τεχνασμάτων με τα υβριδικά αυτοκίνητα και τον... Ασεμπίγιο.

2. Η στελέχωση ορισμένων κρίσιμων πόστων δεν συνήδε με την κρισιμότητα των περιστάσεων, ενώ σχεδόν διασφάλιζε τη διγλωσσία και το χάος (π. χ. το δίδυμο Παπακωνσταντίνου - Κατσέλη).

3. Η διαφαινόμενη χρεοκοπία της χώρας ήταν γνωστή στην ηγετική ομάδα της κυβέρνησης πριν από τις εκλογές. Ηταν γνωστή από τις ενημερώσεις του προέδρου της Τραπέζης της Ελλάδος, αλλά και τις συνεχείς επαφές του κ. Παπανδρέου με διεθνούς φήμης οικονομολόγους. Αλλά και ο κ. Καραμανλής δεν έκρυψε, στο τέλος βέβαια, την αλήθεια των αριθμών. Ο κ. Παπανδρέου επέμεινε όμως σε εκείνο το μοιραίο «λεφτά υπάρχουν» και τις συνταγές της κ. Κατσέλη. Δεν μείωσε τις προεκλογικές δεσμεύσεις και το κυριότερο δεν προσγείωσε τον κόσμο στην πραγματικότητα που ήξερε ότι θα παραλάβει.

4. Οταν αποφασίστηκε η απογραφή του πραγματικού ελλείμματος, δεν υπολογίστηκαν ορθά οι αντιδράσεις των αγορών ούτε ζυγίστηκαν οι επιπτώσεις της ενέργειας αυτής. Το σοκ του 12,7% είχε νόημα μόνο αν (α) έπαιρνε άμεσα μέτρα και (β) έπαιρνε πίσω όλες τις προεκλογικές υποσχέσεις για επιδόματα στήριξης κ.λπ.

5. Ο πρωθυπουργός βοήθησε θεαματικά στη δημιουργία ενός εξόχως αρνητικού στερεοτύπου για τη χώρα όταν δήλωσε ευθαρσώς στους υπόλοιπους ηγέτες της Ε.Ε. ότι είμαστε η πλέον διεφθαρμένη χώρα της Ευρώπης. Και αλήθεια να είναι...

6. Ο κ. Παπανδρέου και στενοί του συνεργάτες δεν έδειξαν να καταλαβαίνουν πως άλλο πράγμα οι αγορές και άλλο η διαπραγμάτευση με τους άλλους πολιτικούς ηγέτες. Και γι’ αυτό βρίσκονται πάντοτε και σταθερά δύο βήματα πίσω από τις αγορές, που συνεχώς τους εκπλήσσουν δυσάρεστα.

7. Αναλώθηκε πολύτιμο κεφάλαιο και ενέργεια στην παγκόσμια μάχη κατά των κερδοσκόπων. Από αυτή δεν κέρδισε τίποτα η Ελλάδα.

8. Ο πρωθυπουργός διαπιστώνει ότι οι εφορίες δεν έχουν κάνει τη δουλειά τους και αντί να στείλει σπίτι του τον αρμόδιο γ.γ., τον αφήνει να σχολιάζει το πρόβλημα λες και είναι εμπειρογνώμων. Ουδείς έχει καταλάβει ότι υπάρχει πραγματικό αφεντικό σε αυτήν την κυβέρνηση που παρακολουθεί, διοικεί και στο τέλος απολύει, όταν κάποιος δεν κάνει τη δουλειά του.

9. Οταν φάνηκε πως οι αγορές στερεύουν, απευθυνθήκαμε στην Ε.Ε. Οταν οι Γερμανοί έδειξαν πόσο σκληροί θα ήταν στους όρους τους, η Ελλάδα άρχισε να απειλεί ότι θα προσφύγει στο ΔΝΤ. Ετσι λοιπόν οι Γερμανοί αποφάσισαν, μαζί με τις αγορές, να μας στείλουν εκεί. Τότε θυμηθήκαμε ότι δεν μας αρέσει το ΔΝΤ και πως δεν είναι σωστό για την Ευρώπη να μπλέξει στα πόδια της το ΔΝΤ.

10. Ο κ. Παπανδρέου διακήρυξε την περασμένη Κυριακή ότι το πιστόλι είναι τώρα γεμάτο και συνεπώς οι αγορές θα υποκύψουν. Το spread του δεκαετούς ομολόγου έφτασε την Παρασκευή τις 430 μονάδες.

Κάθε καλόπιστος άνθρωπος θα συμφωνήσει πως ο κ. Παπανδρέου ανέλαβε την πρωθυπουργία στη χειρότερη δυνατή συγκυρία της μεταπολίτευσης μετά την περίοδο 1974-5. Ολοι μας θέλουμε να πετύχει, γιατί στον ορίζοντα δεν φαίνεται εναλλακτική λύση και γιατί από τους χειρισμούς του εξαρτώνται πολλά. Είναι, όμως, επίσης βέβαιο ότι αν συνεχιστούν η έλλειψη προετοιμασίας, η απουσία μιας σφικτής έμπειρης ομάδας, η διεθνής υπερκινητικότητα χωρίς στόχους, οι «μαγκιές» έναντι αγορών, Γερμανών, ΔΝΤ κ.λπ. κ.λπ., το μέλλον δεν προδιαγράφεται ρόδινο. Και όσο άδικο κι αν είναι, κάθε καθυστέρηση και στραβοπάτημα διασφαλίζει πως μπορεί η ευθύνη να ανήκει στον κ. Καραμανλή, το ναυάγιο όμως θα το φορτωθεί ο κ. Παπανδρέου.