»Η αγωνια του δανεισμου

Του Αλεξη Παπαχελα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί σε ένα κενό αέρος σε ό,τι αφορά την ικανότητά της να δανείζεται με λογικούς όρους από τις αγορές. Οι τρεις δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει εμπεριέχουν σοβαρά ρίσκα και αβεβαιότητες. Η πρώτη λύση θα ήταν να κάνουμε υπομονή ως χώρα και μόλις, για διάφορους λόγους, πέσει το spread και πλησιάσει τις 200 - 230 μονάδες να βγούμε να δανεισθούμε. Θεωρητικώς το κράτος δεν έχει άμεσες ταμειακές ανάγκες έως το τέλος Απριλίου, οπότε έχουμε ένα μικρό περιθώριο να δοκιμάσουμε την τύχη μας. Απλώς το πρόβλημα είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες δοκιμάζονται σκληρά καθώς δυσκολεύονται να δανεισθούν χρήματα, εκτός ΕΚΤ, όσο το κρατικό spread βρίσκεται τόσο ψηλά. Ενας, άλλωστε, από τους.. λόγους που ο κ. Tρισέ έγινε τελευταία υπέρμαχος της στήριξης της Ελλάδος είναι ακριβώς η ανησυχία του για τις επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα μιας παρατεταμένης κρίσης.

Το δεύτερο σενάριο είναι να σχηματισθεί επιτέλους η συμμαχία όσων θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα (coalition of the willing), η οποία με τον συντονισμό της Κομισιόν θα μας δανείσει με ένα σχετικώς λογικό spread που θα μοιράσει τη διαφορά ανάμεσα σε αυτό που πληρώνουμε τώρα και τον μέσο όρο με τον οποίο δανείζονται τα κράτη της Ευρωζώνης. Το ζήτημα είναι πως η Γερμανία δεν θέλει να συμμετάσχει σε αυτό το σχήμα για εσωτερικούς πολιτικούς της λόγους, αλλά από την άλλη δεν θα ήθελε να προχωρήσει χωρίς να είναι και αυτή μέσα. Ταυτοχρόνως, χώρες όπως η Πορτογαλία θέλουν να βοηθήσουν δανείζοντας την Ελλάδα, αλλά οι εκεί κυβερνώντες δυσκολεύονται να δουν πώς θα πείσουν τους ψηφοφόρους τους ότι μπορούν να «ξοδέψουν» χρήματα για την Ελλάδα, την ώρα που πασχίζουν να ξεπληρώσουν το δικό τους χρέος. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα «καίγεται» να βρει φθηνό χρήμα αλλά οι εταίροι της έχουν εμπλακεί σε έναν κυκεώνα ισορροπιών που σχετίζονται με τα πιο απίθανα πράγματα, από τα εσωτερικά κομματικά συμφέροντα έως τη σύγκρουση Γάλλων και Γερμανών για τη νέα αρχιτεκτονική ενός σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να μαντέψεις αν και ποια θα είναι τελικά η στήριξη της Ευρωζώνης στην Ελλάδα.

Ετσι καταλήγουμε στο τελευταίο σενάριο, του ΔΝΤ. Διαφορές μεγάλες δεν έχει, καθώς τα μέτρα που θα μας επέβαλλε έχουν λίγο-πολύ ληφθεί. Κατά τ’ άλλα, τόσο τα ποσά όσο και το spread δεν θα έχουν καμία μεγάλη διαφορά στα δύο σενάρια. Απλώς οι Ευρωπαίοι, ή μάλλον οι περισσότεροι Ευρωπαίοι, δεν θα ήθελαν να παραδεχθούν για μία ακόμη φορά πως το ΔΝΤ αποτελεί τη μόνη λύση, ειδικά για μια χώρα της Ευρωζώνης.

Τι θα γίνει στο τέλος είναι δύσκολο να το προβλέψουμε, ίσως να προκριθεί και μια υβριδική λύση κοινού προγράμματος ΔΝΤ και Ε.Ε. Το βέβαιο είναι πως αυτή η αβεβαιότητα έχει κρατήσει πολύ και κάνει ζημιά τόσο στην ψυχολογία της αγοράς όσο και στις τράπεζες, που καλώς ή κακώς αποτελούν τη ραχοκοκκαλιά της οικονομίας.