»Μηπως ειδε κανεις τον Καραμανλη;

Φοίβος Καρζής ellispoint

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας πρωθυπουργός που τον έλεγαν Καραμανλή. Όχι ο Κωνσταντίνος, ο Κώστας – αν τον θυμάστε.
Ε, λοιπόν, αυτός ο πρωθυπουργός «έλαβε το μήνυμα», που έλεγε κι ένας προκάτοχός του. Στις αρχές της δεύτερης θητείας του, πήγε ο διοικητής της Τραπέζης Ελλάδος και του εξήγησε πως η χώρα είχε φαλίρει, χάρη στην πολιτική του. Για την οικονομία, όπως και για τη χώρα, δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά ανόητος δεν ήταν. Ήξερε τι κάνουν οι καπετάνιοι όταν το καράβι γίνεται «Τιτανικός»: πηδάνε στη θάλασσα, κολυμπάνε, βγαίνουν στην παραλία της Ραφήνας και καταλήγουν σε ένα σαλέ στην Αυστρία για... διακοπές.
Πριν από 120 μέρες, ο κ. Καραμανλής έκανε ακριβώς αυτό. Εγκατέλειψε δια της κάλπης τη χώρα που είχε οδηγήσει στη χρεωκοπία και έκτοτε αγνοείται η τύχη του.

Από εκείνη την ημέρα όλοι οι άλλοι παλεύουν. Οι διάδοχοί του παλεύουν να βρουν δανεικά. Το κόμμα του παλεύει να μαζέψει τα κομμάτια του. Και οι πολίτες παλεύουν να ανακαλύψουν τρόπους πώς θα τα βγάλουν πέρα στη μεγάλη κρίση που ενέσκηψε και όλοι ξέρουν πως θα χειροτερέψει πολύ ακόμη, με μειώσεις μισθών, με περικοπές παντού, με απολύσεις, με απεργίες, με κοινωνική αναστάτωση, με αγωνία για το αύριο.

Ένας πρωθυπουργός δικαιούται να κάνει λάθος. Ακόμη και να αποτύχει. Δεν δικαιούται, όμως, να δηλώνει απών. Να είναι ένα πολιτικό φάντασμα τέσσερις μήνες μετά την εκλογική ήττα. Να μην λέει λέξη για το πώς φτάσαμε έως εδώ, να μην αναγνωρίζει την ευθύνη του, να μην προσπαθεί έστω να εξηγήσει και να δικαιολογηθεί.

Δεν δικαιούται επίσης να μην δίνει στοιχειώδεις εξηγήσεις για γιγαντιαία ερωτήματα. Να προσπαθεί να λάθει βιώσας. Να μην απαντά, ας πούμε, στο ερώτημα γιατί έστειλε ευχαριστήρια επιστολή στον κ. Χριστοφοράκο της Ζήμενς, που μοίραζε τις μίζες. Και να βάζει «κύκλους» να ισχυρίζονται πως ήταν μια «τυπική» επιστολή – γιατί, ποιος άραγε θα δεχόταν να βάλει το όνομά του, αντί για τη λέξη «κύκλοι» κάτω από μια τέτοια ιστορία για αγρίους.

Ο απολογισμός της πενταετίας Καραμανλή στο εσωτερικό χωράει σε ένα από εκείνα τα μικρά γιαπωνέζικα ποιήματα, που τα λένε «χαϊκού», με τίτλο «πουλήσαμε την Ολυμπιακή». Ο απολογισμός των σκανδάλων του χρειάζεται άλλο ποιητικό είδος. Ένα έπος σαν την Ιλιάδα, ή καλύτερα την Αινειάδα, που ξεκινάει με την Τροία καμμένη και ερειπωμένη.

Οι πρωθυπουργοί, ακόμη και πρώην, δεν είναι όμως βουβά πρόσωπα. Έχουν παρακαταθήκες και ευθύνη – απέναντι στη χώρα που ανέλαβαν να υπηρετήσουν και τους εμπιστεύθηκε. Η απουσία του κ. Καραμανλή, αυτό το δραματικό κενό, είναι ένα μήνυμα κορυφής προς τους πολίτες για το τι σημαίνει πολιτική και πώς μπορεί να συμπεριφέρεται ένας κορυφαίος εκπρόσωπος της πολιτικής τάξης στην Ελλάδα. Και είναι ένα μήνυμα αποστροφής σε μια συγκυρία που η χώρα χρειάζεται την επανεμπλοκή των πολιτών αν θέλει να έχει τύχη στην υπερπροσπάθεια να ξεπεράσει το αδιέξοδο.