»Το ρατσιστικο φαινομενο

Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr

Εκ της πεποιθήσεως ότι οι Ελληνες δεν είναι ρατσιστές, συνάγεται ότι δεν είναι και αντισημίτες. Συνεπώς και οι Χανιώτες δεν είναι ρατσιστές και φυσικά δεν είναι αντισημίτες. Τότε πώς γίνεται να καίγεται δύο φορές η συναγωγή των Χανίων μέσα σε είκοσι μέρες και να μην κουνιέται φύλλο; Να συμφωνήσουμε ότι ο πρώτος εμπρησμός συνέλαβε τη ράθυμη αστυνομία εξαπίνης. Τον δεύτερο και πιο καταστροφικό εμπρησμό όμως πώς τον δικαιολογεί ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης; Δεν θέλουμε να υπονοήσουμε ανοχή της ΕΛ.ΑΣ. προς τα ακροδεξιά στοιχεία της... πόλης. Θα κραυγάσουμε, όμως, τουλάχιστον για ανικανότητα. Δεν μπορεί μια έκνομη πράξη να επαναλαμβάνεται ανά τρεις εβδομάδες σε μια επαρχιακή πόλη και κανείς να μη ρωτά τους αξιωματούχους της ΕΛ.ΑΣ. «πώς γίνεται αυτό, ρε παιδιά; Σας έχει ξεφύγει εντελώς η κατάσταση από τα χέρια; Τι είναι τα Χανιά; Η Νέα Υόρκη και δεν μπορείτε να πιάσετε τους αλήτες;».

Εχουμε γράψει και παλιότερα ότι το μέτρο του ρατσισμού σε μια κοινωνία δεν είναι ο αριθμός των ρατσιστικών επιθέσεων. Ανεγκέφαλοι υπάρχουν παντού στον κόσμο και στη Γερμανία μέχρι πριν από μερικά χρόνια έκαιγαν τα σπίτια των μεταναστών, με τους μετανάστες (κάποιοι ήταν Ελληνες) μέσα. Ο ρατσισμός σε μια κοινωνία φαίνεται την επόμενη μέρα. Από το πόσο κινητοποιείται η αστυνομία, από το πόσο ευαισθητοποιούνται οι τοπικές κοινωνίες, από το πόσο φρικιούν οι πολίτες.

Στην Ελλάδα τα πολλά ρατσιστικά κρούσματα κρύβονται πίσω από δοξασίες του στυλ «οι Ελληνες δεν είναι ρατσιστές», έκφραση που από μόνη της είναι ρατσιστική. Φυσικά, δεν είναι ρατσιστές όλοι οι Ελληνες, αλλά υπάρχουν πολλοί Ελληνες που είναι ρατσιστές. Το δυστύχημα είναι ότι σηκώνουν όλο και πιο συχνά κεφάλι και μεγαλύτερη δυστυχία είναι η αδιαφορία. «Μα, οι ρατσιστές στην Ελλάδα είναι μια αισχρή μειοψηφία», θα πουν κάποιοι. Πιθανόν, αλλά σάμπως η Κου Κλουξ Κλαν ήταν πλειοψηφικό ρεύμα στις ΗΠΑ; Εδρασε όμως υπό την ανοχή του πληθυσμού των Νοτίων Πολιτειών και αυτό αρκεί στους οπαδούς της θεωρίας «οι Ελληνες δεν είναι ρατσιστές» να διαγιγνώσκουν ρατσιστική ασθένεια στον αμερικανικό Νότο.

Το αυγό του φιδιού έχει επωαστεί στην ελληνική κοινωνία. Γράφαμε και παλιότερα ότι το πρόβλημα είναι αυτό που είχε πει πριν από χρόνια ο Μάνος Χατζηδάκις: «Οταν το τέρας δεν μας ενοχλεί, αρχίζει να μας μοιάζει». Ζήσαμε είκοσι επτά χρόνια θεωρώντας το τρομοκρατικό φαινόμενο μια αιματηρή λεπτομέρεια της κοινωνίας μας. Δεν το αντιμετωπίσαμε στη ρίζα του, διότι το ξεκόψαμε από τις υπόλοιπες κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες του τόπου. Η τρομοκρατία στην Ελλάδα μακροημέρευσε γιατί ουδείς αντιπαρατέθηκε ιδεολογικά μαζί της. Εμφανιζόταν ως ένα ξεκομμένο ξέσπασμα κάποιων αγανακτισμένων «παιδιών του λαού». Αρκετοί το στήριζαν σιωπηρά, διότι όπως έλεγαν ιδιωτικώς «καλά είναι να φοβούνται κάποιοι». Και το τέρας της τρομοκρατίας μακροημέρευε γιατί δεν μας τρόμαζε.

Δυστυχώς και το νέο τέρας του ρατσισμού στην ελληνική κοινωνία δεν μας τρομάζει. Απομένει να ψάξουμε -και οφείλουμε να το κάνουμε- πόσο μας μοιάζει...