»Η ΦΥΛΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΖΙ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Του Τάσου Τέλλογλου
Από το protagon.gr
Η γειτονιά είναι στην άκρη σχεδόν του Ανατολικού Βερολίνου και το οικοδομικό τετράγωνο πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο φιλοξενούσε ένα εργοστάσιο το οποίο παρήγαγε μηχανές για σφαγεία.
Στα τελευταία δύο ταξίδια μου στο Βερολίνο στα τέλη Οκτωβρίου και στις 4 Νοεμβρίου πέρασα δύο πρωινά σε αυτό το τετράγωνο, που την εποχή του δεύτερου γερμανικού κράτους φιλοξενούσε τη φυλακή της ΣΤΑΖΙ και δεν ήταν σημασμένο στους χάρτες του Ανατολικού Βερολίνου .Μέχρι το 1952 ήταν φυλακή της σοβιετικής στρατιωτικής διοίκησης μετά την ανέλαβε το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας της Ανατολικής Γερμανίας , η ΣΤΑΖΙ στο πλήρες της όνομα...


...« Μέσα στους διαδρόμους της φυλακής αυτής δεν είχες τη δυνατότητα να συναντηθείς με συγκρατούμενούς σου κατά τη διάρκεια της ανάκρισης .Στον διάδρομο υπήρχαν φανάρια σαν κι αυτά που έχουμε στους δρόμους .Όταν δεν ήταν κανείς στο διάδρομο , στη φυλακή επιτρεπόταν να κυκλοφορείς μόνο με τον «ανακριτή» σου , τότε το φανάρι άναβε πράσινο και μπορούσες να βγεις. Διαφορετικά , αν υπήρχε κόσμος στο διάδρομο , τότε το φανάρι ήταν καρφωμένο στο κόκκινο .

«Αυτός που μου περιγράφει τον διάδρομο δεν είναι άλλος από τον γνωστό τραγουδοποιό της ΛΔ της Γερμανίας Στέφαν Κράβτσικ που απελάθηκε το 1988, ένα χρόνο πριν από την πτώση του τείχους στο Δυτικό Βερολίνο , για «εσχάτη προδοσία «και «δυσφήμηση της ΛΔ της Γερμανίας …» .


Το έγκλημα του Κράβτσικ ήταν ότι στην κρατική παρέλαση προς τιμήν των δολοφονημένων ηγετών της γερμανικής αριστεράς Ρόζας Λούξεμπουργκ και Κάρλ Λήμπκνεχτ είχε υψώσει πανό με σύνθημα μία φράση της Λούξεμπουργκ : «Ελευθερία είναι ελευθερία πάντα για αυτούς που σκέφτονται διαφορετικά …».


Η Βέρα Λέγκσφέλντ, συγκρατούμενη του Κράβτσικ για συμμετοχή στην ίδια διαδήλωση ,είχε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα : Ο δικηγόρος της Βόλφγκανγκ Σνούρ ηταν πράκτορας της ΣΤΑΖΙ όπως αποδείχθηκε μετά το 1990 και ο κυριότερος πληροφοριοδότης «της υπηρεσίας» δεν ήταν άλλος από τον σύζυγό της Κνούτ Βόλλενμπεργκερ που τη «ρουφιάνευε» με το ψευδώνυμο Ντόναλντ.


Θυμάμαι το πρόσωπο της Λέγκσφέλντ όταν ανακάλυψε διαβάζοντας τον «φακελλό» της-καθόμουνα δίπλα και διάβαζα έναν άλλο φάκελλο- ότι ο άνδρας της ήταν πληροφοριοδότης της ΣΤΑΖΙ την έκφραση που είχε πάρει το πρόσωπό της , στην αρχή οργή , μετά θλίψη και τέλος αποφασιστικότητα . Η Λέγκσφέλντ τον χώρισε αλλά από τότε όλη η πολιτική δραστηριότητα αυτής της πολύ θαρραλέας γυναίκας που συνδημιούργησε την κοινωνική δύναμη που ανέτρεψε το καθεστώς , περιορίστηκε από σύγχρονο κόσμο των μέσων ενημέρωσης στην ταμπέλα «η γυναίκα την οποία κατέδιδε ο σύζυγός της.


Πϊσω στο 1988, όταν ο Λέγκσφέλντ εμαθε το εναντίον της κατηγορητήριο ζήτησε από τον ανακριτή της, έναν αξιωματικό που πήρε προαγωγή μετά την απέλασή της , να κρατήσει σημειώσεις από το κατηγορητήριό της. "Ξέρω ότι όσο και αν προετοιμαστώ το αποτέλεσμα της δίκης είναι προαποφασισμένο"είπε η Λέγκσφελντ και ο ανακριτής της δεν της έφερε την παραμικρή αντίρρηση . Λίγο πριν είχε γράψει ένα γράμμα στον ανδρα της –που τότε δεν γνώριζε το ρόλο του στην φυλάκισή της-στο οποίο εκλεινε με ένα απόσπασμα από το έργο του ανατολικογερμανού συγγραφέα Στέφαν Χάημ .

Αυτό το απόσπασμα έλεγε ότι «φταίνε οι σκελετοί στο κελλάρι» για την αδυναμία της ΛΔ της Γερμανίας να ακολυθήσει την πορεία των μεταρρυθμίσεων του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ . Το γράμμα ανοίχτηκε , υπήρχαν ειδικά μηχανήματα με ατμό στα κτίρια της ΣΤΑΖΙ , εγιναν υπογραμμίσεις των σημείων που δεν συμφωνούσε με την «επίσημη γραμμή» και επεστράφη στη Λέγκσφελντ για να γράψει ένα άλλο ( τέτοια μεγαλοψυχία !!).


Μερικές μέρες πριν τη δίκη της η Λέγκσφέλντ αποδέχθηκε την πρόταση της ΣΤΑΖΙ να φύγει για ένα χρόνο στο εξωτερικό όταν ανακάλυψε ότι ο Χέρμπερτ Μίσλιτς στενότερος συνεργάτης της στην οργάνωση «εκκλησία από τα κάτω « που επίσης είχε συλληφθεί , την είχε επιβαρύνει με τις καταθέσεις του .


Κάθε φορά που έφευγα από τη φυλακή της ΣΤΑΖΙ σκεφτόμουνα πόσο δίκιο είχε ο κομμουνιστής Γκύντερ Σαμπόφσκι , που με τα λόγια του έδωσε κατά λάθος το εναυσμα να …πέσει το τείχος σε εκείνη την ιστορική συνέντευξη , την Πέμπτη στις 9 Νοεμβρίου 1989 ώρα 18.53 , όταν δέκα χρόνια μετά τη «γκάφα» του είπε:
"Νομίζαμε ότι μπορούσαμε να μεταρρυθμίσουμε τον ολοκληρωτισμό . Όταν αρχίζεις να κάνεις μεταρρυθμίσεις σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς απλά αυτό γκρεμίζεται…"